جمعیت اصفهان بین سده های 10 تا 13 ق/ 16 تا 19 م | ||
| جامعهشناسی تاریخی | ||
| Article 8, Volume 13, Issue 1, 1401, Pages 255-296 PDF (703.79 K) | ||
| Document Type: پژوهشی کیفی | ||
| DOI: .13.1.255 | ||
| Authors | ||
| علی قاسمی* 1; فرج اله احمدی2; حسین ایمانی جاجرمی3 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران | ||
| 3دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| Abstract | ||
| داده های منابع تاریخی دارای ناهمگونی، تناقض و ابهام زیادی در فهم تغییرات جمعیتی اصفهان بین سدههای 10 تا 13 ق/ 16 تا 19 م هستند. ازاینرو، مقالۀ حاضر با رویکردی تاریخی و روش تحلیلی - مقایسه ای درپی شناخت و بازنمایی تغییر و تحولات جمعیتی این شهر در طی سده های مذکور بوده است. نتایج به دست آمده به شرح ذیل است: نخست، کوچ های به خارج از شهر اصفهان که ناشی از عوامل منفی ایی مانند کشتار، بیماری و قحطی بود و نیز کوچ هایی که از خارج به پایتخت صفویه انجام می شد و تحتتأثیر جاذبه های مثبت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی شهر اصفهان قرار داشت، عامل اصلی کاهش و افزایش جمعیت این شهر در طی سده های10 تا 13 ق/16تا 19م بوده است. دوم، طبق یک برآورد تقریبی، شیب کلی میزان نفوس اصفهان بین آغاز سدۀ 10 ق تا اوان سدۀ 12 ق/16 تا 18م افزایشی بوده و پس از سقوط دولت صفویه، تا پایان سدۀ 19م/13 ق، دچار نوسانات شدید و کاهش معناداری شده است. سوم، تراکم اصلی جمعیت شهر در محله های شمال غرب تا جنوب غرب متمرکر بوده است. چهارم، کوچ طیف هایی با خاستگاه های اجتماعی ـ جغرافیایی بسیار متنوع به شهر اصفهان، نشانه ای از نبود برنامه و نیاز مشخص نظام اقتصادی و ضعف لایه های میانی قشربندی اجتماعی بهمنزلۀ گروه اصلی حامل صورتبندی سرمایه داری در طی سده های یاد شده است؛ درنتیجه این مسئله حاکی از تمایل شکل بندی اجتماعی ـ اقتصادی پایتخت صفویه جهت حفظ ساختار موجود بوده است. | ||
| Keywords | ||
| جمعیت; اصفهان; رشد; تراکم; کوچ; سده های 10 تا 13 ق/ 16 تا 19م | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 312 PDF Download: 163 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,447,973 |
| PDF Download | 17,555,113 |