نگرشی بر علل ضعف و سقوط ساسانیان از منظر مورخان سده های نخست هجری | ||
| جامعهشناسی تاریخی | ||
| Article 9, Volume 6, Issue 3, 1393, Pages 171-210 PDF (262.78 K) | ||
| Authors | ||
| سید رسول موسوی حاجی1; عابد تقوی* 2; بابک آریان پور3; سامان فرزین4 | ||
| 1دانشیار، گروه باستان شناسی، دانشگاه مازندران، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه باستان شناسی، دانشگاه مازندران، ایران. | ||
| 3دانشجوی دکتری، گروه تاریخ ایران باستان، دانشگاه آزاد- واحد نجف آباد، اصفهان. | ||
| 4دانشجوی دکتری، گروه باستان شناسی، دانشگاه مازندران، ایران. | ||
| Abstract | ||
| ساسانیان بهعنوان یکی از قدرتمندترین سلسلههای ایرانی، بیش از چهارسده و تا پیش از حمله اعراب مسلمان به ایران حکومت کردند. دولت بزرگ ساسانی با پیروی از اصل تمرکز حکومت و ملیکردن دین زرتشت، ایران ملوکالطوایفی عهد اشکانیان را بهصورت کشوری یکپارچه و مقتدر درآورد؛ بهگونهای که این حکومت، علاوهبر بازآفرینی قدرت سیاسی، دگرگونیهای گسترده و عمیقی را درتمامی زمینههای اجتماعی و فرهنگی ایران ایجاد کرد. با اینحال، پس از چندی، عوامل بسیاری باعث سستی تدریجی این سلسلهی قدرتمند و درنهایت، فروپاشی آن در برابر حملهی اعراب مسلمان شد. در این نوشتار، بر این است تا با بررسی دقیق و همهجانبهی آثار مورخان چهارسدهی نخستین دورهی اسلامی، یعنی ابوحنیفهی دینوری، یعقوبی، مسعودی، طبری و ابنمسکویه، دلایل ضعف تدریجی و فروپاشی حکومت ساسانی با روش توصیفی- تاریخی، مورد پژوهش و تحلیل قرار گیرد. نتایج پژوهش، نشان میدهد که از دیدگاه مورخان چهارسدهی نخست اسلامی، در ضعف و زوال ساسانیان و شکست آنان در برابر اعراب مسلمان نقش داشته است؛ امواردی مانند تعصبات مذهبی و جایگاه رفیع روحانیان زرتشتی، قدرت روزافزون اشراف و نجبا، کشتار خاندان سلطنتی توسط شیرویه و ضعف پادشاهان در اواخر حکومت ساسانی، کودتای نظامیسرداران علیه پادشاهان، جنگهای طولانی مدت فرسایشی برونمرزی، بهویژه جنگهای مداوم با امپراطوری روم، براندازی خاندان آللخم توسط خسروی پرویز، فشارهای اقتصادی بر مردم و وضع مالیاتهای سنگین، بلایای طبیعی همچون طغیان دجله و فرات و امدادهای غیبی. | ||
| Keywords | ||
| واژگان کلیدی: ساسانیان; علل فروپاشی; دینوری; طبری; مسعودی; یعقوبی; ابنمسکویه | ||
|
Statistics Article View: 533 PDF Download: 136 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,431,578 |
| PDF Download | 17,550,001 |