بازشناسی شهر تاریخی عسکرمکرم براساس متون تاریخی و جغرافیایی | ||
| جامعهشناسی تاریخی | ||
| Article 1, Volume 6, Issue 3, 1393, Pages 1-30 PDF (606.06 K) | ||
| Authors | ||
| مرتضی عطایی1; جواد نیستانی* 2; سید مهدی موسوی کوهپر3; سید رسول موسوی حاجی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه باستانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 4دانشیار، گروه باستان شناسی، دانشگاه مازندران، ایران. | ||
| Abstract | ||
| در نزدیکی روستای بندقیر در اسکان خوزستان بازماندههای شهر تاریخی عسکرمکرم هنوز بهشکل پشتههای متعدد بر دوسوی رودخانهی گرگر خودنمایی میکند. براساس منابع تاریخی و جغرافیایی، این شهر در نیمهی دوم سدهی نخست هـ. ق در پی گسترش تدریجی محل اردوی نظامی مکرمبن مطرف و یا مکرم فزر غلام حجاجبن یوسف ثقفی در محل قریه یا شهر کوچکی از دوران ساسانی با نام رستقباد بنا نهاده شد و از همینرو عسکرمکرم نامیده شد. این شهر، رفتهرفته بردو کرانهی رود مسرقان گسترش یافت و بهعنوان مرکز کورهای با همیننام و در مقام یکی از مهمترین شهرهای خوزستان در دوران اسلامی مطرح شد؛ تا آنجاکه نویسندگان مختلف در سدهی چهارم هجری و پس از آن از رونق کشاورزی، تجارت، صنعت و علم کلام در عسکرمکرم سخن گفتهاند. موقعیت ویژهی راهبردی و نظامی این شهر بر سر راه عراق و خوزستان به فارس و لرستان که پیش از تأسیس شهر نیز مورد توجه بوده و مهمترین دلیل ایجاد هستهی نخستین عسکرمکرم نیز بهشمار میرفت، اهمیت این شهر را دوچندان میساخت. بهنظر میرسد که با افول سیستم آبیاری نهر مسرقان و فروپاشی اقتصاد کشاورزی منطقه در اواخر سدههای میانی اسلامی، از اهمیت عسکرمکرم کاستهشده و احتمالاً در سدهی نه هجری قمری شهر بهکلی، متروک شده باشد. در این نوشتار کوشش شده تا با واشکافی متون تاریخی و جغرافیایی و همسنجی مطالب، تصویری جامع از این شهر دوران اسلامی ارایه شود. | ||
| Keywords | ||
| واژگان کلیدی: عسکر مکرم; خوزستان; رُستقباد; جغرافیای تاریخی; شهرسازی | ||
|
Statistics Article View: 305 PDF Download: 139 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,431,472 |
| PDF Download | 17,549,946 |