نظریۀ ساختاریابی و شکلگیری دولت استبدادی رضاشاه در ایران | ||
| جامعهشناسی تاریخی | ||
| Article 4, Volume 7, Issue 1, 1394, Pages 87-119 PDF (246.95 K) | ||
| Authors | ||
| محمد عابدی اردکانی* 1; فرزاد آذرکمند2 | ||
| 1دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه یزد، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه یزد، ایران | ||
| Abstract | ||
| از زمان پیدایش دولت مدرن در ایران توسط رضاشاه تاکنون، رویکردهای مختلفی دربارۀ چگونگی شکلگیری یا ماهیت آن مطرح شده است. اما از میان آنها، دو رویکرد برجستهتر و مهمتر است که بهنوعی درمقابل هم قرار میگیرند: یکی رویکرد «سلطانیسم» است که مدافعان آن به پیروی از ماکس وبر، دولت رضاشاه را حالت خاص و افراطی از پاتریمونیالیسم (پدرسالاری) میدانند و نگاهی نخبهگرایانه (کارگزارمحور) دارند؛ دیگری رویکرد «دولت مطلقه» است که اغلب بر عوامل ساختاری تأکید و نقش ساختارها را در شکلگیری دولت رضاشاه برجسته میکند و نقش چندانی برای کارگزار (رضاشاه) قائل نمیشود. در این مقاله سعی شده است با استفاده از نظریۀ «ساختاریابی» گیدنز، به نقش متقابل ساختار و کارگزار در شکلگیری دولت استبدادی رضاشاه پرداخته شود. درواقع، ساختاریایی روشی است که به نقش کارگزار در بستر (ساختار) و ارتباط متعامل و متقابل ساختار و کارگزار توجه میکند. ازاینرو، با کاربرد این نظریه در چگونگی پیدایش دولت رضاشاه، این نتیجه بهدست میآید که هیچیک از این دو دیدگاه نمیتوانند بیانگر تمام واقعیت باشند؛ بلکه تلفیقی از آن دو بهتر میتواند شکلگیری دولت رضاشاه را تحلیل کند. | ||
| Keywords | ||
| واژههای کلیدی: دولت استبدادی; رضاشاه; کارگزار; ساختاریابی; ایران | ||
|
Statistics Article View: 261 PDF Download: 67 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,447,967 |
| PDF Download | 17,555,110 |