سیر و تحول کتابت و انتقال اطلاعات در پیدایش تمدنهای شرق باستان مانند ایران، بینالنهرین و مصر | ||
| جامعهشناسی تاریخی | ||
| Article 9, Volume 6, Issue 2, 1393, Pages 195-227 PDF (584.7 K) | ||
| Author | ||
| رحیم ولایتی* | ||
| استادیار گروه باستانشناسی، دانشگاه تهران | ||
| Abstract | ||
| یکی از کارکردهای مهم کتابت و خط استفاده از آن برای ذخیرهسازی اطلاعات با ظرفیت نامحدود است که با حافظۀ انسان با ذخیرهسازی محدود، قابل مقایسه نیست. نخستین کتابت با لوحههای سومری، بهعنوان قدیمترین گلنوشتههای مربوط به نیمۀ هزارۀ چهارم ق.م، شروع شد. بعد از سومریان، بابلیان نیز بر لوحههای گلی مینگاشتند و در کتابخانههای منظم خود آنها را حفظ میکردند. حفاری باستانشناسی در تل مردیخ، در جنوبغربی شهر حلب در سوریه، از وجود یک کتابخانۀ مهم پرده برداشت. در رأس شمرا در نزدیکی لاذقیه سوریه نیز گنجینهای یافت شد و در میان اشیای آن، گلنوشتههای فراوانی بهدست آمد که بر آنها حروف میخی به زبان اوگاریتی نوشته شده بود. در کتابخانۀ اوگاریت بخش وسیعی از نوآوریهای هزارسالۀ خاورمیانه جمع شده بود. در کاوشهای شهر هاتوشاس، پایتخت هیتیتها، در آناتولی نیز هزاران گلنوشته بهدست آمد. ادارهکنندگان این مجموعه طی قرنها از مهارتهای فراوان دیگران در سایر کتابخانههای خاورمیانه بهره بردند و دریافتند که در میان هزاران گلنوشته چگونه به گلنوشتۀ مورد نظر دست یابند. بعدها کتابخانه آشور بانیپال در نزدیکی تپۀ کیونجیک در نزدیکی شهر موصل عراق کشف شد. دربارۀ کتابخانهها در مصر نیز باید گفت کهنترین آثار ادبی مصریان معمولاً برخاسته از معابد بوده و پایۀ دینی داشته است و همۀ اینها در کتابخانه یا مرکز اسناد معابد نگهداری میشدند. در ایران نیز یکی از کهنترین مرکز اسناد مکتوب هخامنشی از خزانۀ تخت جمشید بهدست آمده است. | ||
| Keywords | ||
| واژههای کلیدی: لوحههای سومری; کتابخانه بابلیان; اوگاریت; هاتوشاس; معابد مصر; خزانۀ تخت جمشید | ||
|
Statistics Article View: 364 PDF Download: 91 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,444,792 |
| PDF Download | 17,554,014 |