تأثیر موازین فقهی بر شکلیابی معماری و محلههای مسکونی اقلیتهای یهودی و مسیحی در اصفهان دوره صفوی | ||
| جامعهشناسی تاریخی | ||
| Article 7, Volume 4, Issue 2, 1391, Pages 193-224 PDF (2.48 M) | ||
| Authors | ||
| حسن کریمیان* 1; میثم نیک زاد2 | ||
| 1استادیار باستانشناسی، دانشگاه تهران | ||
| 2دانشآموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران | ||
| Abstract | ||
| زرتشتیان، مسیحیان و یهودیان به عنوان «اهل کتاب» همواره در سرزمین های اسلامی و در کنار مسلمانان زیستهاند. این همزیستی از آغاز منوط به شروطی بوده که در قرارداد مربوط به «اهل ذمه» مورد پذیرش آن ها قرار گرفته است. در این قرارداد برای اقلیت ها در ایجاد فضاهای شهری و آثار معماری شروطی معین شده است. اینکه شروط قرارداد ذمه چگونه و تا چه میزان در شکل معماری و فضاهای شهرهای ایران بازتاب یافته، پرسش اصلی این تحقیق است. بنابراین، دو محله تاریخی یهودی نشین (جوباره) و مسیحی نشین (جلفا) انتخاب شده و مورد بررسی های نظام مند نگارندگان قرار گرفته است. انتخاب این دو محله به این دلیل است که از دوره صفوی تا کنون پیوسته مورد استفاده بوده و فضاهای معماری آن ها تقریباً سالم و قابل مطالعه باقی مانده است. در تحلیل داده های میدانی روشن شد که درپی افزایش قدرت فقیهان در دوره صفوی، اقلیت های ساکن در شهرهای ایران چاره ای جز اجرای شروط مطرح در قرارداد ذمه را نداشته اند. تفاوت های موجود در بافت معماری و فضای شهری دو محله جلفا و جوباره اصفهان نشان می دهد در کنار مسائل مذهبی، شرایط متفاوت سیاسی پیروان این دو مذهب سبب شده که در دوره صفوی، جوباره تنزل کند و جلفا دوره اوج خود را بگذراند. همچنین، با تیکه بر داده های تاریخی می توان گفت میزان اعمال شروط یادشده به عوامل متعددی از جمله جایگاه سیاسی یهودیان و مسیحیان و نقش حامیان بین المللی آن ها بستگی تام داشته است. | ||
| Keywords | ||
| صفوی; واژههای کلیدی: اصفهان; اقلیتهای دینی; جلفا; جوباره; فضاهای شهری; موازین فقهی | ||
|
Statistics Article View: 342 PDF Download: 94 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,394,667 |
| PDF Download | 17,535,017 |