نقش روشنفکران اواخر دورۀ قاجار در شکلگیری نخستین دولت مدرن در ایران | ||
| جامعهشناسی تاریخی | ||
| Article 1, Volume 4, Issue 2, 1391, Pages 1-45 PDF (426.36 K) | ||
| Authors | ||
| نعمتالله فاضلی* 1; هادی سلیمانی قره گل2 | ||
| 1استادیار جامعهشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| 2کارشناس دفتر مطالعات فرهنگی، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی | ||
| Abstract | ||
| نوشتار پیش رو برآمده از پژوهشیدرباره دوره انتقال قدرت ازسلسله قاجار به دولت مدرن پهلوی است. این پژوهش برخلاف رویکردهای مبتنی بر تاریخ سنتی،با تکیه بر تحلیل گفتمان فوکویی و ادبیات پسااستعماری، خوانشی دیگرگون از شکل گیری نخستین دولت مدرن در ایران به دست می دهد. مقاله نشان می دهد شکل گیری نخستین دولت مدرن در ایران تجسّد عینی و راهبردی گفتمان تجدّد آمرانه است. این متن در واکاویصورت بندیتجدّد آمرانه،اعمالِ گفتمانی شکل دهنده مقولات مقوّم صورت بندیگفتمان تجدّد آمرانه را شناسایی کرده و به تحلیل گفتمانِ انتقادینشریه های دوره انتقال قدرت از قاجار به پهلوی- کاوه، ایرانشهر، نامه فرنگستان، آینده و مرد آزاد- پرداخته است. مقولات برآمده از این تحلیل گفتمان شامل مفاهیم اساسی «تلقی از خود و دیگری، پرسش از انحطاط و عقب ماندگی»، «اخذ تمدن از غرب»، «جدایی دین از سیاست و عرصه عمومی»، «نخبه گرایی»، «ضرورت دولت مقتدر و آمر» و «ناسیونالیسم» است. روشنفکران دوره انتقال قدرت به مثابه گروه هایمرجع گفتمان تجدّد آمرانه و نیز اثرگذارترین گروه استراتژیک این دوره در شکل گیری نهادی و گفتمانی نخستین دولت مدرن در ایران نقش برجسته ای داشته اند که تمرکز این متن واکاویتأثیر گفتمانی آن هاست. | ||
| Keywords | ||
| واژهای کلیدی:ادبیات پسااستعماری; تجدّد آمرانه; دولت پسااستعماری; دولت مدرن; روشنفکران ناسیونالیست-مدرنیست; گروه استراتژیک | ||
|
Statistics Article View: 288 PDF Download: 59 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,672 |
| Article View | 24,384,145 |
| PDF Download | 17,531,358 |