pashootanizadeh, آزاده (2026). حضور ایزدبانوی ناهید در داستان‌‌های ایرانی مشابه با داستان چینیِ Ye Xian (براساس رویکرد تاریخی و جغرافیایی). , 13(61), 245-288.
آزاده pashootanizadeh. "حضور ایزدبانوی ناهید در داستان‌‌های ایرانی مشابه با داستان چینیِ Ye Xian (براساس رویکرد تاریخی و جغرافیایی)". , 13, 61, 2026, 245-288.
pashootanizadeh, آزاده (2026). 'حضور ایزدبانوی ناهید در داستان‌‌های ایرانی مشابه با داستان چینیِ Ye Xian (براساس رویکرد تاریخی و جغرافیایی)', , 13(61), pp. 245-288.
pashootanizadeh, آزاده حضور ایزدبانوی ناهید در داستان‌‌های ایرانی مشابه با داستان چینیِ Ye Xian (براساس رویکرد تاریخی و جغرافیایی). , 2026; 13(61): 245-288.

حضور ایزدبانوی ناهید در داستان‌‌های ایرانی مشابه با داستان چینیِ Ye Xian (براساس رویکرد تاریخی و جغرافیایی)

فرهنگ و ادبیات عامه
Article 8, Volume 13, Issue 61, 1404, Pages 245-288    PDF (1.19 M)
Document Type: پژوهشی اصیل
Author
آزاده pashootanizadeh*
دانشیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و بورسیه پسادکتری Marie Skłodowska Curieدر مرکز CTR دانشگاه کپنهاگ.
Abstract
«Ye Xian»، نام قهرمان یکی از شاخص‌‌ترین داستان‌‌های چینی است که داستان حول محور جدال نامادری و دخترش با وی می‌‌چرخد. دریافت لباس آبی به‌‌همراه کفش زرین برای شرکت در جشنواره توسط نیروی متافیزیکی که به ازدواج «Ye Xian» با پادشاه منجر می‌‌شود، مهم‌ترین تشابه با داستان «سیندرلا» است. علاوه‌‌بر اشتراکات پیشین، توانایی «Ye Xian» در ارتباط با البسه/پوشاک و وجود نیروی متافیزیکی در استخوان‌‌های مخلوقی (ماهی یا گاو) با نمونه‌‌هایی از داستان‌‌های ایرانی تشابه دارد. داستان «بی‌‌بی سه‌‌شنبۀ زرتشتیان» امتداد منطقی نمونه‌‌های متنوع همین داستان با اسامی مشابه یا نامشابه همچون «ماه‌‌پیشانی» در نواحی مختلف ایران است. بُعد زنانه و اسامی قهرمانان داستان، اهمیت پارچه و پوشاک، وجود انواع نمادهای آب و ایزدبانوی ناهید، گره‌‌گشایی توسط نیروی جادویی از وجوه مشترک همۀ داستان‌‌هاست.

تطابق ادوار و وقایع تاریخی با جغرافیای زیارتگاه‌‌ها و بقاع متبرک ایران به شکل‌‌گیری داستان‌‌های مشابه در سیستان، شهر ری و خراسان منجر شده است. علاوه‌‌بر رنگ آبی می‌‌توان گاو و ماهی را به‌‌عنوان دیگر نمادهای آب و ایزدبانوی ناهید برشمرد. «پارس‌‌بانو» یکی از سلسله داستان‌‌های «پیر-ان زرتشتی» است و مشابه با داستان مقبرۀ «بی‌‌بی شهربانو» در شهرری است که به پیوند داستان‌‌ها و نمادهای اسلامی و پیشااسلامی منجر شده است. چراکه پارس‌‌بانو و شهربانو، بیوۀ امام حسین(ع) را خواهر اعلام می‌‌کند. اسامی قهرمانان، «شهربانو/فاطمه/بی‌‌بی» است که در اصل به یک شخصیت اشاره دارد. نقوش پارچه‌‌های ابریشمِ مکشوفه از مقبرۀ بی‌‌بی‌‌شهربانو، سردیس‌‌های گاوسان ساسانی در معبد ناهید بیشاپور به‌‌همراه ایوان موزاییکی‌‌اش ارائه‌‌دهندۀ اطلاعات تصویری و نمادین در ارتباط با این داستان‌‌هاست.
Keywords
ایزدبانوی ناهید و آب; داستان‌‌های «بی‌‌بی سه‌‌شنبه» ایرانی و زرتشتی; داستان چینی «Ye Xian»; داستان ایرانی «ماه‌‌پیشانی»; لباس آبی و کفش زرین
References
Statistics
Article View: 313
PDF Download: 147
Statistics
Number of Journals45
Number of Issues2,171
Number of Articles24,674
Article View24,460,620
PDF Download17,559,797