هنر ـ صنعت سفال در مَثلهای مازندرانی (مطالعۀ موردی: بررسی کوزه در ضربالمثلهای مازندرانی) | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 5, Volume 13, Issue 61, 1404, Pages 127-166 PDF (866.24 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Author | ||
| مصطفی میردار رضایی* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
| Abstract | ||
| پیشینۀ هنر ـ صنعت سفالگری در مازندران به هزارۀ هشتم پیش از میلاد میرسد و سطح گستردگی و پراکندگی این فن را میتوان در جایجای این استان مشاهده کرد. کوزه یکی از بایستهترین فراوردههای سفالی است که بیشتر با هدف رفع نیازهای ضروری زندگیِ روزمره تولید و تکثیر میشود. یکی از راههای مطالعۀ فرهنگ جوامع، بررسی ادبیات عامه (فولکوریک) بهویژه ادبیات شفاهی آن جامعه، خاصه مطالعۀ ضربالمثلهاست. جستار حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از امکانات کتابخانهای نوشته شده است، میکوشد تا به بررسی کارکرد «کوزه» (کلا، پیلک یا پلیکا و گمی در زبان مازندرانی) در ضربالمثلهای مازندرانی و نوع مواجهۀ مردم این استان با آن فراوردۀ سفالین از منظر هنری ـ ادبی بپردازد. نتایج این جستار نشان میدهد که وجود ضربالمثلهای ساختهشده از کوزههای سفالی، با لهجههای مختلف (از شرق تا غرب استان مازندران) نشانگر حضور و وفور این محصول هنری و کاربردی در سراسر استان است. همچنین بررسی مَثلهای مازندرانی که عمدتاً موجز و دولختیاند، نشان میدهد که آفرینندگان امثال علاقهای به ذکر جنس و نوع خاک و همچنین به تکنیک ساخت و پرداخت (طرحها، تصویرها، رنگها، نقشها و لعابها) کوزهها ندارند و بهجای آن، تأکید و تمرکز را خود برای تولید مفاهیم، بیشتر بر محور همنشینیِ کوزه با دیگر عناصر (غالباً مایعات و غلات) که در دل آن ریخته میشده، نهادهاند. | ||
| Keywords | ||
| ضربالمثل; سفال; کوزه; کلا; پیلک; گمی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 332 PDF Download: 159 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,479,422 |
| PDF Download | 17,565,687 |