بررسی دلالتهای ایدئولوژیک زیباییشناسی شعر فولکلوریک ـ کودکانۀ شاملو با رویکرد مطالعات فرهنگی | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 4, Volume 12, Issue 60, 1403, Pages 111-145 PDF (655.31 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| DOI: 10.48311/cfl.12.60.5 | ||
| Authors | ||
| قدسیه رضوانیان* 1; سورن ستارزاده2 | ||
| 1گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران | ||
| 2دانش آموخته دانشگاه مازندران | ||
| Abstract | ||
| ادبیات عامه؛ اعم از قصههای شفاهی و شعر فولکلور، روایتهایی باز هستند که هر گویندهای به فراخور قصد خویش از آن بهره میجوید. این گونۀ ادبی اما به دلایلی چندان محل اعتنا نبوده است. شاملو، پس از نیما و شاید بیش از او، برجستهترین شاعری است که قلمرو شعر را به گونههای مختلف، به عرصۀ عمومی کشانده؛ بیآنکه از وجه فاخر شعر غفلت ورزیده باشد. این رویکرد البته برآیند نظریۀ او نسبت به ادبیات است که برای آن وظیفۀ تعهد و التزام به عدالت و بیدارگری تودۀ مردم و نسلسازی کودکان علیه ستم و بیعدالتی قائل است؛ از همین رو با استفاده از رمزگان ویژۀ مردم عامه و افسانههای کودکانه؛ چه به صورت شعر فولکلور که مبتنی بر قصهها و افسانههای مردم است و چه واژگان عامیانه و حتی تدوین کتاب کوچه، به تثبیت این ایدئولوژی مبادرت ورزیده است. این مقاله با رهیافت مطالعات فرهنگی که ایدئولوژی، دال مرکزی آن است، دو سوی متناقض بهرهگیری استعاری از زبان و شعر فولکلوریک او را مورد تأمل قرار داده است: 1. واسازی رویکرد نخبهگرا به ادبیات از طریق آشناییزدایی با زبان عامیانه و شعر فولکلور؛ 2. بهرهگیری ایدئولوژیک شاملو از زبان و گفتمان کودکانه در شعر فولکلوریک؛ که بر همسانی توده و کودک دلالت دارد و لزوم هدایت و رهبری توسط یک منجی، و به این نتیجه رسیده است که این رویکرد ایدئولوژیک به شعر، درنهایت به تقویت و تثبیت همان ایدئولوژی مورد انتقاد او؛ یعنی فرادستی شاعر(در اینجا بهعنوان نجاتبخش) و فرودستی تودۀ مردم منجر میشود. | ||
| Keywords | ||
| شعر فولکلور; شاملو; مطالعات فرهنگی; ادبیات عامه; شعر کودکانه; سیاست; ایدئولوژی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 377 PDF Download: 114 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,451,798 |
| PDF Download | 17,556,856 |