نقد و بررسی ساختار، زبان، بلاغت و محتوای گاگریوههای بختیاری (گونهای از اشعار عامّه) | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 4, Volume 11, Issue 51, 1402, Pages 85-130 PDF (824.16 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Author | ||
| اصغر شهبازی* | ||
| دانشگاه فرهنگیان | ||
| Abstract | ||
| گاگریوه اصطلاحی است برای گونهای از سوگسرودههای بختیاری. بختیاریها به سوگسرودههای خود «گاگریوه»، «سرو» یا «دندال» میگویند. این اشعار مانند بسیاری از اشعار عامّه، ساده و بیتکلّفاند؛ سراینده مشخّصی ندارند و زنان اولین سرایندگان آنهایند. با اینکه این اشعار، در میان بختیاریها از قدمت و محبوبیّت فراوانی برخوردارند، بهصورت چندجانبه نقد و بررسی نشدهاند. در این مقاله این اشعار با روش تحلیل محتوا، رویکرد توصیفی ـ تحلیلی نقد و بررسی شدهاند. دادهها به صورت میدانی در قالب پانزده نمونه (675 بیت)، از سه شهرستان اَردل، کوهرنگ و لردگان واقع در استان چهارمحال و بختیاری جمعآوری شدهاند. در این مقاله بهطور خلاصه مشخص شده است که گاگریوههای بختیاری نوعی شعر روایی ـ توصیفیاند که گفتوگووار از زبان خواننده به نیابت از خود، خانواده و متوفا بیان میشوند. از آنجا که اغلب آنها به صورت دوبیت دوبیتی (دوگانی) تنظیم شدهاند، میتوان قالب آنها را دوگانی نامید. وزن در آنها هجایی است. از نظر صنایع ادبی، تشبیه، استعاره و کنایه بالاترین بسامد را دارند. در حجم نمونه (675 بیت) 68 تشبیه، 45 استعاره و 50 کنایه به دست آمد. در اغلب این آرایههای ادبی، سادگی و ملموس بودن آشکار است. این اشعار از نظر زبانی دربردارنده مجموعه بزرگی از واژگان، ترکیبات و اصطلاحات زبان لری بختیاریاند. از نظر محتوا، دارای محتوایی چندوجهیاند؛ در آنها هم به دنیا توجه میشود و هم به آخرت. سن، جنس، شغل، موقعیت و چگونگی مرگ متوفا بخش دیگری از محتوای این اشعار را تشکیل میدهد. صبغه محلی در این اشعار قوی است و برخی از نگرشهای مردم بختیاری را ازجمله ترسناک و مذموم بودن مرگ، باور به قیامت و چالش با آسمان و فلک در این اشعار میتوان دید. | ||
| Keywords | ||
| ادبیات عامّه; سوگسرودهها; گاگریوه; بختیاری | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 160 PDF Download: 107 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,160 |
| Number of Articles | 24,572 |
| Article View | 19,800,428 |
| PDF Download | 15,998,428 |