بازتاب الگوی اساطیری نبرد کیهانی در نمایشهای سنتی ایران | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 11, Volume 10, Issue 43, 1401, Pages 241-270 PDF (1 M) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Authors | ||
| سید اشکان شریعت; اسماعیل نجار; سید مصطفی مختاباد امرئی* | ||
| دانشگاه تربیت مدرس | ||
| Abstract | ||
| اندیشه ثنویت و بهتبع آن الگوی اساطیری پیکار کیهانی یکی از اصلیترین درونمایههای دینی ایرانیان شمرده میشود که هم در محتوا و هم در ساختار اجرایی سنتهای نمایشی ایران قابلمشاهده است. در این طرح اسطورهای دو شخصیت با سرشتی متضاد یا هدفی متعارض با یکدیگر به جدال میپردازند و در نتیجه آن نوعی آفرینش همچون رهایی آب، رهایی از اسارت یا بهطور کلی حرکت از آشوب به نظم و همچنین باروری جهان اتفاق میافتد. ما در برخی سنتهای نمایشی ایرانی شاهد بازتاب پیکار کیهانی هستیم، پیکاری که بهشکلی نمادین واقعه ازلی اسطورهای را به نمایش درمیآورد و از طریق این الگوی قابل تقلید، اشخاص، اشیا و مکان نمایش از خود فراتر رفته و هر جزء آن به تجلی امر مقدس بدل میشود. در این مقاله تلاش شده است تا با بهرهگیری از ریشههای اساطیری و بررسی تجلی امر قدسی موجود در این گونههای نمایشی در چارچوب نظری تاریخنگاری نوین میرچا الیاده، به نمایشهای سنتی ازجمله «سخنوری»، «دئیشمه آشیقها»، «پهلوانکچل» و نمایشهای مرتبط با «میرنوروزی» نگاهی تحلیلی انداخته شود و مطالعه شود چگونه این الگو، و بهطور اخص مسئله پیکار، در نمایشهای سنتی بازنمایی شده و بهمثابه نوعی ضرورت اعتقادی و زیستی در فرهنگ عامه موردتوجه واقع شده است. | ||
| Keywords | ||
| اسطورهشناسی; آیین; نمایش آیینی; فرهنگ عامه; نمایش در ایران; ثنویت ایرانی | ||
|
Statistics Article View: 278 PDF Download: 98 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,160 |
| Number of Articles | 24,584 |
| Article View | 20,295,994 |
| PDF Download | 16,229,380 |