بازتاب دگردیسی سه حکایت منتخب مثنوی «توکل نخچیران، سه همسفر مسلمان، ترسا و جهود و اعتماد کردن به وفای خرس» در روایات شفاهی آنها | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 10, Volume 10, Issue 43, 1401, Pages 217-240 PDF (409.57 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Authors | ||
| پروین گلی زاده; مختار ابراهیمی* ; زیبا صالح پور | ||
| دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| Abstract | ||
| مثنوی معنوی یکی از فاخرترین آثار ادب پارسی است که جلوههای فراوانی از ادبیات و فرهنگ ما در آن متبلور است. ریشۀ برخی از حکایات مثنوی در ادبیات شفاهی است که از دیرباز در آثار ادبی چهره نموده است. وجود روایات شفاهی معاصر از برخی قصههای مثنوی بیانگر این است که قصههای مثنوی در ادبیات و فرهنگ ما به گونۀ مرتب تکرار و بازروایی شده است. دگردیسی و تغییر شکل قصههای مثنوی در ادبیات شفاهی موضوعی است که تاکنون مورد عنایت پژوهشگران قرار نگرفته است. تفاوت در شکل و ساختار قصهها، تغییر بارز شخصیتهای قصهها و تأویلهای متفاوت ازجمله دگردیسیهایی است که روایات شفاهی و قصههای مثنوی را متمایز کرده است. سه حکایتی که مبنای کار برای نمایاندن دگردیسی میان قصههای مثنوی و روایات شفاهی گزینش شدهاند عبارتاند از: «بیان توکل نخچیران»، «حکایت آن سه مسافر مسلمان و ترسا و جهود» و «اعتماد کردن به وفای خرس». دادههای پژوهش بیانگر این است که مولوی بسیاری از مفاهیم والای عرفانی را در قالب روایتها و رمزگانهای متنی ارائه میدهد، اما بیشتر روایتهای شفاهی جنبۀ سرگرمکننده دارند. همچنین تمایل روایات شفاهی به اخلاق مبتنیبر عقل معاش و تمایل حکایات مثنوی به اخلاق فردی خاص مولاناست | ||
| Keywords | ||
| مولوی; مثنوی; فرهنگ عامه; روایات شفاهی; دگردیسی | ||
|
Statistics Article View: 282 PDF Download: 91 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,160 |
| Number of Articles | 24,584 |
| Article View | 20,296,001 |
| PDF Download | 16,229,383 |