ساختار بن مایه های داستانی هانی و شَیمُرید | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 3, Volume 9, Issue 42, 1400, Pages 41-77 PDF (658.42 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Author | ||
| عبدالغفور جهاندیده* | ||
| دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی | ||
| Abstract | ||
| قوم بلوچ علاوهبر فرهنگ غنی ایرانی خود، میراثدار فرهنگ و ادبیاتِ بومی کمنظیری است، در ادبیات این قوم منظومههای حماسی و رزمی و داستانهای عاشقانه منظومی وجود دارد که تاریخ سرودن آنها به قرنها پیش برمیگردد. هانی و شَیمُرید معروفترین داستان عاشقانۀ ادبیات بلوچی است و جایگاه آن در ادبیات بلوچ، همانند جایگاه داستان لیلی و مجنون در ادبیات فارسی است. این دو دلداده پس از سالها جدایی، به وصالی عارفانه میرسند و به باور مردم بلوچ، آنها همانند خضر و الیاس به زندگی جاوید دست مییابند و به لقب «زندَه پیر» مشهور میشوند. از این داستان کهن چند روایت و دهها منظومۀ کوتاه و بلند در دست است. خنیاگران یا در اصطلاح بلوچی «پهلوانان»، مهمترین انتقالدهندگان منظومههای این داستان از نسلی به نسل دیگر بودهاند. راویان این داستان از بنمایههای متنوعی استفاده کرده و بر غنای آن افزودهاند. در این مقاله ساختار بنمایههای داستانی هانی و شَیمُرید در چهار بخش «بنمایههای عاشقانه، عیاری، کرامت و عرفانی» موردبررسی قرار گرفتهاند. داستان با بنمایۀ عیاری «قول و پیمان» آغاز و با بنمایۀ کرامت «غایب شدن» دو قهرمانِ اصلی از نظر و زندگی جاوید آنها، به پایان میرسد. این داستان همانند داستانهای منظوم دیگر بلوچی، بهویژه درمیان ایرانیان غیربلوچ ناشناخته است. اشعار و روایات این تحقیق از زبان خنیاگران و راویان بهصورت میدانی گردآوری شده است و ما ضمن گزارش خلاصۀ دو روایت مشهور به تحلیل نکات و بنمایههای اصلی و مهم این داستان پرداختهایم | ||
| Keywords | ||
| ادبیات غنایی; ادبیات بلوچی; هانی و شَیمرید; بنمایههای داستانی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 224 PDF Download: 129 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,451,842 |
| PDF Download | 17,556,863 |