رؤیانگاری بر کاشی زرینفام در دو بنای قدمگاهی کاشان از دوران ایلخانی و صفوی | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 5, Volume 9, Issue 37, 1400, Pages 101-131 PDF (1.36 M) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Authors | ||
| محمد مشهدی نوش آبادی1; محمدرضا غیاثیان* 2 | ||
| 1استادیار گروه ادیان و فلسفه، دانشکده ادبیات دانشگاه کاشان | ||
| 2استادیار گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان | ||
| Abstract | ||
| آمدن شخصی مقدس در رؤیای باورمندان و دستور وی به ساخت بنایی یادمانی، یکی از علتهای اصلی ساخت قدمگاهها بوده و نمونههای متعددی از این قبیل بناها در ایران قابل شناسایی است. در برخی موارد، برای بیان رؤیا و استمرار این باور برای نسلهای آینده از الواح یادمانی استفاده شده است. در این مقاله به پنج کاشی زرینفام در منطقۀ کاشان اشاره میشود که در آنها گزارش یک رؤیا ثبت شده است. دو نمونه از آنها که متنشان بهطور کامل حفظ شده است، شباهتهای معناداری با هم دارند: اولی متعلق به قدمگاه درب مهریقآباد کاشان است که شخصی در سال 711ق/1312م امام علی(ع) را در خواب میبیند و به فرمان او تربتخانهای میسازد. طبق متن کاشی دوم در قدمگاه خضر روستای یزدلان، شخصی در سال 1015ق/1607م خضر را در خواب دیده که به او سفارش تعمیر یک بنای گنبددار مخروبه را داده است. این نوشتار به دنبال واکاوی محتوا و بررسی وجوه تمایز و تشابه این دو لوح است. یافتههای مقاله نشان میدهد که آن دو در بازتاب باورهای عامۀ ایرانی ـ شیعی، زمان و مکان مقدس و کرامتهای شخصمحوری مقدس، بنمایهای مشترک دارند و جهت اصلی آنها مستندسازی عمارتِ بنایی مذهبی با بنمایههای ایرانی و شیعی است. طرفه آنکه گذشت قرون و اعصار نتوانسته است این بنمایههای اعتقادی را از میان بردارد. | ||
| Keywords | ||
| قدمگاه; کاشی زرینفام; باورهای عامۀ ایرانی ـ شیعی; خوابنما شدن; دوران ایلخانی و صفوی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 236 PDF Download: 114 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,431,532 |
| PDF Download | 17,549,979 |