عامهنگاری در چاپ سنگی مصور نوشآفرین گوهر تاج (با بررسی قدیمترین نسخۀ چاپ سنگی مصور نوشآفرین گوهر تاج، مورخ ۱۲۶۳ق) | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 7, Volume 8, Issue 32, 1399, Pages 149-174 PDF (1.74 M) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Author | ||
| فاطمه ماه وان* | ||
| استادیار، زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| Abstract | ||
| قصههای عامه در دورۀ قاجار در میان مردم محبوبیت و شیوع بیشتری یافت. ظهور چاپ سنگی در این دوره به نشر و گسترش این داستانها کمک بسیاری کرد. بهویژه چاپهای سنگی مصور که داستانها را با زبان تصویر و با جذابیت بیشتری برای مردم بیان میکردند. داستان «نوشآفرین گوهرتاج»، داستان عامۀ منثوری از دورۀ قاجار در شرح عشق شاهزاده ابراهیم، فرزند پادشاه چین، برای رسیدن به معشوقش نوشآفرین گوهرتاج، دختر پادشاه دمشق است. نویسنده و زمان تألیف این داستان عامه معلوم نیست. چاپهای سنگی متعدد نوشآفرین گوهرتاج، حاکی از مقبولیت و محبوبیت آن نزد عموم مردم است. با توجه به اهمیت این داستان نزد مردم، پژوهش حاضر یکی از مهمترین چاپهای سنگی این داستان، یعنی نخستین چاپ سنگی مصور نوشآفرین گوهرتاج، مورخ ۱۲۶۳ق محفوظ در آکادمی ملی لینچی در رم را بررسی میکند. نسخۀ مذکور به ۵۷ نگاره به قلم برجستهترین تصویرگر کتب چاپ سنگی، یعنی میرزا علیقلی خویی، مزین است. در این جستار، داستان عامۀ «نوشآفرین گوهرتاج» معرفی و اهمیت چاپهای سنگی در ترویج این داستان بررسی میشود. بخش اصلی مقاله به تحلیل نگارههای این نسخه از منظر چهرهپردازی و پیکرهنگاری، تصویرگری موجودات موهوم و افسانهای و ترسیم صحنههای رزم و بزم اختصاص دارد. حاصل پژوهش نشان میدهد که تصویرگر نسخه در تلاش بوده است تا نگارهها را به شیوهای مردمپسند و متناسب با نیازهای عصر خود بهتصویر درآورد. | ||
| Keywords | ||
| نوشآفرین گوهرتاج; چاپ سنگی; میرزا علی قلی خویی; نگارگری | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 146 PDF Download: 133 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,479,441 |
| PDF Download | 17,565,691 |