رهیافتی پدیدارشناسانه به آیین «شاه شتر قربانی» در عصر قاجاریه | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 5, Volume 8, Issue 32, 1399, Pages 107-122 PDF (225.54 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Author | ||
| مهدی میرکیایی* | ||
| دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| Abstract | ||
| آیین «شاه شتر قربانی» یکی از آیینهایی است که گزارشهای متعددی از برپایی آن در دورۀ قاجاریه ثبت شده است. در این آیین، فردی که شبیه شاه آرایش شده بود، در روز عید قربان بر شتری مینشست و پس از نحر شتر، به زیر میافتاد و سلطنت ظاهریاش را ازدست میداد. پرسش آن است که چرا حکومت اجازه میداد فردی که آرایشی کاملاً شبیه شاه داشت، اینگونه تحقیر شود و چرا این مراسم در روز عید قربان برگزار میشد؟ فرض پژوهش آن است که این آیین در امتداد آیین پادشاهیهای موقت برگزار میشده است. این باور که ضعف یا بیماری پادشاه سببساز خشکسالی، بیماریهای همهگیر و قحطی میشود، مردمان را به قتل پادشاه، پیش از بروز نشانههای ضعف در او وامیداشت تا روحش در سلامتی کامل به جانشینش منتقل شود. پس از مدتی، قتل شاهنما یا پادشاه موقت جایگزین قتل پادشاه اصلی شد و با گذر زمان، قتل او نیز به تحقیر تخفیف یافت. در برخی فرهنگها نیز حیوانی بهجای او قربانی میشد.در این میان، آیین «شاه شتر قربانی» بهگونهای منحصربهفرد هم تحقیر و تنبیه شاهنما را دربر دارد و هم قربانی کردن یک حیوان را. تشابه قربانی کردن حیوان در این آیین و سنت اسلامی عید قربان، سبب شده است، برگزارکنندگان از مشروعیت عید قربان برای استمرار این آیین بهره ببرند. روش پژوهش، پدیدارشناسی هوسرل است. | ||
| Keywords | ||
| شاه شترقربانی; پادشاهی موقت; قاجاریه; عید قربان | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 198 PDF Download: 141 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,479,472 |
| PDF Download | 17,565,704 |