ساختگرایی تکوینی، فرامتن و گزینگویههای ادبی | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 9, Volume 8, Issue 31, 1399, Pages 209-231 PDF (334.41 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Authors | ||
| مهدی رحیمی* 1; ابوالقاسم رحیمی2 | ||
| 1استادیار ادبیات تطبیقی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار ، ایران m.rahimi@hsu.ac.ir | ||
| 2گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری | ||
| Abstract | ||
| نظریه ساختگرایی تکوینی لوسین گلدمن (1913 ـ 1970) بهمثابه استمرار نگرشی پراگماتیستی ـ عملگرا در حوزه رویکردهای جامعهشناختی، متون ادبی را همچون یک نهاد اجتماعی تحلیل و بررسی میکند. بر مبنای این نظریه، آنچه در وهله نخست حاصل کار یک نویسنده بهشمار می آید، در تحلیل نهایی، برآیند خواستها و آرمانهای یک طبقه اجتماعی است. در دیدگاه گلدمن، متن ادبی در کارکردی دوگانه، از یکسو از فرامتنهای گوناگون اقتصادی، اجتماعی و ایدئولوژیک تأثیر میپذیرد و از دیگر سو، با توجه به تناقضات موجود در واقعیت عینی، بر فرامتن اثر میگذارد. گزینگویههای ادبی (امثالوحکم)، بهویژه با توجه به دربردارنگی تجربههای تاریخی ـ طبقاتی و دیرپایی، بستر مناسبی برای بررسیها و تحقیقات ادبی با رویکرد ساختگرایی تکوینی بهشمار میآیند. جستار پیشرو مبتنی بر این چارچوب نظری و با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی گزینگویههای ادبی پرداخته، روایی این نظریه را در گستره شماری از گزارههای ادبی نشان داده است. پژوهش حاضر بهمثابه نخستین پژوهشی که نظریه مذکور را از حوزه یک یا چند اثر منسجم به گستره تاریخی ـ کاربردی گزینگویههای ادبی برده است، نشان میدهد که چگونه گزینگویهها با توجه به ماهیت مؤجز و تأثیرگذارخویش، از سوی هر یک از دو طبقه فرادست و فرودست اجتماعی بهکار گرفته میشوند و همچون ابزاری در راستای دستیابی به منافع عمل میکنند. تبیین پیوند فرامتن با فرم، نمودبخشی به دوگونگی فرامتنها، بررسی تناقضات مفهومی حتی در یک دوره تاریخی ازجمله ویژگیهای قابل تأمل در این جستار است. | ||
| Keywords | ||
| ساختگرایی تکوینی; لوسین گلدمن; متن و فرامتن; طبقات اجتماعی; گزینگویههای ادبی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 220 PDF Download: 94 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,160 |
| Number of Articles | 24,572 |
| Article View | 19,800,035 |
| PDF Download | 15,998,260 |