بررسی وزن و تکیۀ وزنی اشعار کودکانۀ ترکی آذربایجانی بر اساس ردهشناسی وزنی آروای (2009) | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 2, Volume 6, Issue 19, 1397, Pages 29-46 PDF (994.83 K) | ||
| Authors | ||
| محمدرضا طوسی نصرآبادی* 1; مائده سادات میرطلایی2 | ||
| 1گروه زبان شناسی دانشگاه پیام نور | ||
| 2دانشگاه بوعلی سینا همدان | ||
| Abstract | ||
| آروای1 (2009) در کتاب بهسوی ردهشناسی صورتهای شعری2 از دو گروه از متخصصان نام میبرد که به مطالعات وزنشناسی3 میپردازند. گروه نخست آنهایی هستند که صورتهای عامیانه4 را بهصورت میدانی مطالعه میکنند و دیگری متخصصانیاند که صورتهای فاضلانه یا آموخته شده5 را بهصورت کتابخانهای بررسی میکنند. از دیدگاه ردهشناسی این تقسیمبندی به این دلیل است که صورتهای عامیانه از ساختار وزنی استفاده میکنند که بر پایۀ تساوی زمانی6 است؛ یعنی ضربههای7 سنگین دارند که معمولاٌ در صورتهای شعری فاضلانه وجود ندارد. درعوض، در صورتهای شعری فاضلانه، این تساویها بر پایۀ مادۀ زبانی مانند هجا، تکیه، مورا و ... است. در شعر عامیانه، مادۀ زبانی وقتی اهمیت مییابد که با تساویهای زمانی ارتباط داشته باشد. ردهشناسی که آروای (2009) ارائه میدهد، شامل چهار گروه وزنشناسی زمانمند8، وزنشناسی نوایی9، وزنشناسی شبه وزنی10 و وزنشناسی بزرگساختار11 است. در این نوشته، وزن 100 مصراع شعر کودکانۀ ترکی آذربایجانی رایج در کشور ایران را بررسی میکنیم و نشان میدهیم که شعرهای کودکانۀ ترکی آذربایجانی دارای وزن زمانمند هستند. این اشعار در قالب وزنهای ارائهشده توسط طبیبزاده (1382) از وزنهای عامیانۀ فارسی قرار میگیرند. در قسمت دوم مقاله به بررسی تکیۀ وزنی این اشعار میپردازیم. در بررسیهای مربوط به تکیۀ وزنی این اشعار بر اساس دیدگاه لازار (1985، 2007) و طبیبزاده (1392)، ابتدا همۀ مصراعها را به شطرها، پایههای و هجاهای تشکیلدهندهشان تقسیم کردیم. سپس، کمیت هجاهایی را که تکیۀ وزنی میگیرند بررسی کردیم. در انتها به این نتیجه رسیدیم که 91% هجاهایی که در محل تکیۀ وزنی قرار میگیرند، هجای سنگین هستند و 9% هجای سبک پایان واژه هستند که تکیۀ واژگانی میگیرند. | ||
| Keywords | ||
| تکیۀ وزنی; زبان ترکی آذربایجانی; شعر زمانمند; شعر کودکانه; وزن شعر | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 285 PDF Download: 100 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,431,664 |
| PDF Download | 17,550,036 |