تحلیل پیامدهای استقرار مرز و اجرای طرحها و سیاستهای مرزی نمونه موردی روستاهای مرزی ایران و افغانستان (یزدان، کبوده و مزرعه نظرخان) | ||
| آمایش سیاسی فضا | ||
| Article 1, Volume 1, Issue 4, 1398, Pages 189-200 PDF (884.26 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Authors | ||
| اسماعیل علمدار* 1; عمران راستی2 | ||
| 1گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
| Abstract | ||
| شکلگیری مرز و استقرار خط مرزی بین دو کشور، دارای پیامدها و آثار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی بهخصوص در سطح محلی و سکونتگاههای مرزی است. بر این اساس، ممکن است شکلگیری مرز و اجرای سیاستهای مرزی یک حکومت منجر به توسعه اقتصادی- اجتماعی مناطق و سکونتگاههای مرزی شود یا برعکس ترسیم مرز مانعی در فرآیند توسعه تاریخی منطقه مرزی باشد. مرزهای ایران و همسایگان طی زمانی نسبتاً طولانی و براساس قراردادها، معاهدات و حکمیتهای مختلفی تعیین و ترسیم شد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به اطلاعات و یافتههای کتابخانهای و میدانی بهدنبال بررسی فرآیند شکلگیری مرزهای شرقی در محدوده استان خراسان جنوبی و تحولاتی است که در طی حدود چهار دهه در این مناطق صورت گرفته است. بخشی از مرزهای شرقی ایران، از جمله مرزهای استان خراسان جنوبی در سال 1935 توسط حکمیت فخرالدین آلتای تعیین و ترسیم شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد، تعیین و ترسیم این مرز موجب شد برخی از سکونتگاهها و روستاهای مرزی مانند کبوده و یزدان در این سوی مرز و نظرخان در سمت افغانستان قرار گیرد. این سکونتگاهها طی چهار دهه گذشته دارای تحولات و تغییرات مختلفی شدهاند بهنحوی که روستاهای مرزی چون کبوده، یزدان و غیره در راستای طرح اسکان عشایر و امنیت مرز تخلیه و تخریب شده و ساکنان آنها در روستای بارنجگان اسکان داده شدهاند و از طرفی مزرعه نظرخان در آن سوی مرز در حال حاضر تبدیل به یک روستای خطی با جمعیتی بالغ بر 7هزار نفر تبدیل شده است. تخلیه این روستاهای مرزی در راستای طرح تعیین حریم برای مرز و کوچ اجباری ساکنان آن به مکان جدید ضمن بروز نارضایتی مرزنشینان، موجب بروز تنشهایی نیز بین ساکنین قدیمی و مهاجرین جدید شده است. همچنین از تحولات مثبت صورتگرفته در محدوده مورد مطالعه میتوان به ایجاد بازارچه مرزی یزدان اشاره کرد. | ||
| Keywords | ||
| مرز; حکمیت مرزی; کارکرد مرز; سکونتگاههای مناطق مرزی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 373 PDF Download: 160 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,431,407 |
| PDF Download | 17,549,924 |