تجدد ادبی در عصر مشروطه و مسئله میراث ادبی کلاسیک (تحلیل از منظر نظریه جامعه کوتاهمدت | ||
| نقد ادبی | ||
| Article 5, Volume 16, Issue 61, 1402, Pages 143-182 PDF (908.83 K) | ||
| Document Type: پژوهشی -نظری اصیل | ||
| Authors | ||
| مهدی ظریفیان* 1; محمد جعفر یاحقی2; محمدعلی همایون کاتوزیان3 | ||
| 1دانشجوی دکترا | ||
| 2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 3دانشگاه آکسفورد | ||
| Abstract | ||
| با وقوع انقلاب مشروطه بحث در ضرورت تحول فرهنگی و نوسازی ادبی و کیفیت آن رونق گرفت. یکی از محورهای مهم این بحث تعیین نسبت ادبیات کهن ایران با وضع جدید بود. نوگرایان این عصر، سنت ادبی را فاقد زایندگی میدیدند و به جای تلاش برای بازخوانی، به حذف آن کمر بستند. در مقابل، سنتگرایان با تقدیس سنت، نگاهی پرستشگرایانه را پی گرفتند که هرگونه نقد بر سنت کلاسیک را تقبیح میکرد. در این مقاله، پس از ارائه گزارشی تاریخی، سرفصلهای نقد جریان نوگرا بر سنت کلاسیک فهرست شده است. این سرفصلها عبارتاند از: زبانِ تاریخگذشته، نخبهگرایی، نگاه محدود و منطقهای، ناتوانی در قبال مقتضیات و نیازهای جهان جدید، توجیه کردن قدرت استبدادی، بیتوجهی به کارکرد اجتماعی ادبیات و ماهیت غیرانقلابی و سازشکارانه. سپس این نگاه تخریبگرانه از منظر نظریه جامعه کوتاهمدت تحلیل شده است. این تحلیل نشان میدهد که نقد بیرحمانه تجددگرایان، مصداق بیتوجهی به ضرورت انباشت سرمایه است. ضمن اینکه از فقدان مقوله نقد و نقش حیاتی آن در توسعه و پیشرفت فرهنگی حکایت دارد. همچنین این نقادان به ماهیت استبدادی حکومت که هیچ بدیلی برای آن متصور نبود توجهی نداشتند؛ همانطور که از نقش کلیدی نهاد قدرت در حیات اقتصادی جامعه فرهنگی غافل بودند. | ||
| Keywords | ||
| ادبیات مشروطه; سنت ادبی; تجدد; سنتگرایی; جامعه کوتاهمدت | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 284 PDF Download: 141 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,431,474 |
| PDF Download | 17,549,947 |