بررسی انتقادی نقدهای واردشده به اندیشۀ تسامح مولوی در سدۀ اخیر | ||
| نقد ادبی | ||
| Article 6, Volume 13, Issue 50, 1399, Pages 169-204 PDF (828.64 K) | ||
| Document Type: پژوهشی -نظری اصیل | ||
| Authors | ||
| ندا سادات مصطفوی1; رضا روحانی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی | ||
| Abstract | ||
| مولوی، صاحب اثر عظیم مثنوی، از عارفان آزاداندیشی است که صلح و تسامح با دیگراندیشان را یکی از مبانی فکری و رفتاری خود قرار داده یا معرفی کرده است. او در آثار متعدد خود، به زبان و شیوههای مختلف اندرز، تمثیل و حکایت، در ترویج این اندیشه کوشیده و همگان را به پیروی از این سلوک فردی و اجتماعی فراخوانده است. اندیشۀ تسامح مولوی، مانند بسیاری دیگر از دیدگاههای وی، با نقد و انکار همراه شده است. در نوشتار حاضر، با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی و با استفاده از شیوههای علمی تحلیل متن و استناد، نقدهای واردشده به این اندیشۀ مولوی بررسی شده است. هدف از این ارزیابی، علاوهبر معرفی و نقد دیدگاههای منکران اندیشه تسامح در عصر حاضر، رسیدن به شناختی روشن و حقیقیتر از کمّوکیف این اندیشه مولوی است. براساس بررسیهای انجامشده، چنین برداشت میشود که همزیستی مسالمتآمیز پیروان ادیان مختلف در جامعه (پلورالیسم اجتماعی) در اندیشۀ مولوی، به پیروی از منابع و مبانی اسلام، جایگاه ویژهای دارد؛ اما تکثرگرایی (پلورالیسم) دینی، علیرغم برخی مشابهتها و همگونیها، مورد قبول و تأیید مولوی نیست. همچنین با تحلیل و استناد به اصل حکایتها و ابیات مولوی مشخص میشود که درواقع پلورالیست خواندن او درک ناقصی است که برخی روشنفکران یا منتقدان، با خلط یا مغالطه در افکار و اندیشهها و استناد نامناسب به ابیات و حکایتهایی از مثنوی، بهدست آوردهاند. | ||
| Keywords | ||
| پلورالیسم; تسامح; شمولگرایی; مولوی; نقدهای مثنوی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 361 PDF Download: 121 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,448,009 |
| PDF Download | 17,555,123 |