نظریه ادبی قدامهبن جعفر | ||
| نقد ادبی | ||
| Article 3, Volume 13, Issue 50, 1399, Pages 79-106 PDF (417.18 K) | ||
| Document Type: پژوهشی -نظری اصیل | ||
| Author | ||
| مجاهد غلامی* | ||
| استادیار زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه خلیج فارس. بوشهر. ایران. | ||
| Abstract | ||
| از اوایل قرن بیستم بود که در اروپا و امریکا و پیآیۀ آن با چند دهه تأخیر ناگزیر در ایران، تلقی نوینی از نقد ادبی بهدست داده شد که پیروی از یک نظریۀ بینارشتهای و مشارکت با نویسنده در تألیف معنا را ناگزیر مینمود. نبودِ چنین تعریفی از نقد در گذشتۀ ادبی اسلام و ایران را نباید به وجود نداشتنِ نقد ادبی در آن ایام تعبیر کرد و بر نمادها و نمودهای آن در رسایل تاریخی و بلاغی، تذکرهها و دواوین شعرا، با تعریفی که در ادوار پیشین از نقد ادبی وجود داشته، چشم بست. این نقدها بدون پشتوانۀ نظری نیز نبوده؛ چراکه نقد ادبی عملی است نظریهای و ایدهها و آرای منقِد دربارۀ جهان، سامانۀ نظریای را بهوجود میآورد که نقدهای وی مطابق با آن عمل مینماید. در جستار پیشِرو، به بویۀ نظریۀ ادبیشناسی تاریخی در گذشتۀ ادبی اسلام و ایران، کتاب نقدالشعر نوشتۀ قدامهبن جعفر (260ـ337ق) بررسی شده است. نخست از همه، شایستهتر آن دیده شد که بهجای نقد کلاسیسیستی یا فرمالیستی، رویکر نقادانۀ قدامه و نظریۀ ادبی وی که منطقۀ عملش بلاغت و مسائل مرتبط به عیوب شعری است، نقد و نظریۀ ادبی بلاغی نامیده شود. معاییر تشخیص معایب و محاسن شعری، متنمدار بودن و تکمعنا دانستنِ متن نیز مسائلیاند که استخوانبندی نظریۀ ادبی قدامهبن جعفر را میسازند. برخی از این موضوعات را با آرا و اندیشههای پژوهشگران و منقِدان بازبسته به دبستان انگلوامریکایی نقد ادبی میتوان سنجید. | ||
| Keywords | ||
| قدامهبن جعفر; نظریۀ ادبی; نقدالشعر. نقد بلاغی; نقد کلاسیسیستی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 315 PDF Download: 104 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,267 |
| PDF Download | 17,551,358 |