برنامهریزی فضایی با رویکرد پویش ساختاری-کارکردی: بهسوی پیوند جبرگرایی فضایی با انسانگرایی | ||
| آمایش فضا و ژئوماتیک | ||
| Article 5, Volume 20, Issue 4, 1395, Pages 91-114 PDF (252.05 K) | ||
| Authors | ||
| حجت اله رحیمی* ; حجت اله رحیمی* | ||
| استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه یزد | ||
| Abstract | ||
| یکی از الزامات اساسی برای توسعه مردم و مکانهای جغرافیایی طرح نظریههای برنامهریزی فضایی زمینهمحور و نقد عناصر تشکیلدهنده این نظریهها است. براساس این چشمانداز اولیه، رویکرد پویش ساختاری-کارکردی نخستین گام یعنی صورتبندی یک رویکرد بدیل را در برنامهریزی فضایی و در ارتباط با محتوای جغرافیای اجتماعی ایران برداشته است. نوشتار حاضر در پی آن است تا با روش تحلیلی، بر نحوه صورتبندی دو مفهوم کلیدی انسان و فضا در رویکرد فوق متمرکز شود و امکانات مفهومی آن را در برنامهریزی فضایی ایران تحلیل کند. همانطور که نوشتار حاضر استدلال میکند مفاهیم فضا و انسان در رویکرد پویش ساختاری-کارکردی بدون ارتباط با یکدیگر مفهومسازی شدهاند. در واقع، مفهوم فضا بدون توجه به الزامات روششناسی آن برای مفهوم انسان صورتبندی شده است. در نتیجه، در حالیکه رویکرد پویش ساختاری-کاکردی از یکسو عینیّتگرایی، برنامهریزی نخبهگرایانه، رهیافت از بالا بهپایین، مفهوم آستانه در اقتصاد نئوکلاسیک، شهرنشینی شتابان و جستجوی قوانین عام را از زاویه دید انسانگرایی نقد میکند، ولی از سوی دیگر، بهواسطه تأکید بر جغرافیای پوزیتویستی و اقتصاد نئوکلاسیک، همان موارد موردنقد را بازتولید میکند. فائقآمدن بر گسستگیهای مفهومی در رویکرد پویش ساختاری-کارکردی مستلزم بازتعریف تعاملی مفاهیم انسان و فضا است. اما پیش از بازتعریف این مفاهیم، بهتر است هویت جغرافیدانان و برنامهریزان برمبنای تجارب گذشته و چشمانداز پیشروی برنامهریزی فضایی در ایران بازتعریف شود. | ||
| Keywords | ||
| واژگان کلیدی: برنامهریزی فضایی; رویکرد پویش ساختاری-کارکردی; انسانگرایی; جبرگرایی فضایی; ایران | ||
|
Statistics Article View: 227 PDF Download: 133 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,454,672 |
| PDF Download | 17,557,946 |