ارزیابی ژئومورفولوژیکی توسعه شهری در قلمروی حوضههای زهکشی سطحی مطالعه موردی: کلان شهرتهران. | ||
| آمایش فضا و ژئوماتیک | ||
| Article 1, Volume 14, Issue 1, 1389, Pages 1-31 PDF (714.85 K) | ||
| Authors | ||
| ابراهیم مقیمی* 1; امیر صفاری2 | ||
| 1دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دوره دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| Abstract | ||
| موضوعات مربوط به مطالعات ژئومورفولوژیکی از منظر ارزیابی در کلان شهر تهران که طی نیم قرن گذشته توسعه یافته، متعدد است. بررسی حوضههای زهکشی سطحی و آبراهههای آن یکی از این موضوعات میباشد. تغییر مسیر آبراههها و مسیلهای طبیعی بدون توجه به اصول و فرایندهای ژئومورفولوژیکی در شهر تهران میتواند آثار زیانباری را به ساکنان شهر وارد کند. در حال حاضر زهکشی شهر تهران از طریق سه محدوده 1- حوضههای منتهی به کانال سیل برگردان غرب و رودخانه کن؛ 2- حوضههای منتهی به کانال ابوذر و مسیل باروتکوبی؛ 3- حوضههای شهری منتهی به زمینهای زراعی جنوب شهر(محدوده صالح آباد) انجام میشود. در این مقاله حوضههای مذکور همراه با شبکه آبراههها قبل از توسعه فعلی شهر به کمک نقشههای توپوگرافی سال 1343، عکسهای هوایی دو دوره مختلف و نقشههای زمینشناسی ترسیم و سپس محدوده کلیه حوضههای کوهستانی و شهری در وضعیت کنونی با استفاده از نقشههای توپوگرافی سال1380 و با توجه به تغییرات شبکه زهکشی تعیین شد. حداکثر آبدهی هر حوضه از طریق روش استدلالی و به کمک منحنیهای شدت، مدت، فراوانی ایستگاههای مهرآباد و سعدآباد برای دورههای بازگشت 2، 5، 10، 25، 50 و100 ساله محاسبه گردید. با استفاده از خصوصیات فیزیوگرافی، نوع سامانه زهکشی و محاسبات هیدرولوژیکی آنها و از طریق مقایسه این خصوصیات با ماهیت تلفیقی حوضهها، محدودیتهای ژئومورفولوژیکی توسعه در قلمروی حوضههای زهکشی سطحی ارزیابی شد. روش تحقیق بر پایه روش تحلیلی استوار است. ابزار اصلی این تحقیق سامانه اطلاعات جغرافیایی در قالب نرمافزارArc GIS میباشد. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که تلفیق حوضهها، تغییر مسیر آبهای سطحی و تبدیل آنها به کانالهای مصنوعی باعث افزایش آبدهی، بهخصوص در دورههای بازگشت بالاترشده و در نتیجه افزایش میزان مخاطره سیلاب های شهری را به دنبال دارد. قطع مسیرآبراهههای اولیه و ایجاد الگوی جدید آبراههای در قلمروی کلان شهر تهران بدون توجه به اصول و معیارهای ژئومورفولوژیکی انجام شده است. بنابراین توجه به الگوی فضایی و جایگیری آنها در تطبیق با چشم انداز کلی حوضهها از طریق بهکارگیری اصول ژئومورفولوژیکی به منظور توسعه پایدار و کاهش مخاطرات ضرورتی قطعی است. | ||
| Keywords | ||
| ارزیابی; توسعه شهری; کلید واژه ها: ژئومورفولوژی; حوضه زهکشی; کلان شهر تهران | ||
|
Statistics Article View: 206 PDF Download: 117 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,448,455 |
| PDF Download | 17,555,313 |