سازوکارهای نظارت بر بازداشتگاهها و زندانها در پرتو اسناد بینالمللی وحقوق کیفری تطبیقی | ||
| پژوهش های حقوق تطبیقی | ||
| Article 7, Volume 22, Issue 4 - Serial Number 102, 1397, Pages 191-220 PDF (683.74 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Authors | ||
| مهدی غلامپور1; محمد فرجیها* 2; محمود صابر3; محمدجعفر حبیب زاده4 | ||
| 1دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 3استادیار حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 4استاد حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| Abstract | ||
| طبیعتِ نوعاً پوشیده و دور از دیدِ عموم ِزندان و بازداشتگاه از سویی و در نگاهِ مقاماتِ این مکانها، بی (یا دستکم، کم) اهمیتیِ افرادی که در آنها نگهداری میشوند؛ موجدِ گونهای احساسِ مصونیت و ناپاسخگویی است که حقوق ابتداییِ محبوسین را در معرضِ خطری گاه غیرقابلِ جبران قرار میدهد. نبودِ سازوکاری مستقل و واقعی برای نظارت و بازرسی از بازداشتگاه و زندان و رسیدگی به شکایاتِ محبوسین، به توسعه گرایشِ طبیعیِ این محیطها به ماندن در وضعیتِ ناشناختگی[1] و ابهام، و پرهیز از شفافیت میانجامد. برعکس، سعی در ایجاد شفافیت و پاسخگو نمودنِ مقاماتِ زندان از مجرای نظارت و بازرسیهایِ منظم و مستقل بر طرز سلوک آنها با افرادِ دربند و رسیدگیِ منصفانه به شکایتهای آنها، همسو با اهداف درنظرگرفتهشده برای مجازات حبس یا قرارِ بازداشتِ موقت، ریسکِ سوءاستفاده از قدرت در این محیطها، توسل به زور در آنها، بیتوجهی به دادخواهی بازداشتشدگان و زندانیان، احساس مصونیت و بیکیفرمانیِ ناشی از آن را کاسته و حقوق بنیادین افراد بازداشتشده یا زندانی را از تضمینی قویتر برخوردار میسازد. مقاله پیشرو، با بهرهگیری از ادبیات موجود در بحثهای نظارت و بازرسی از بازداشتگاه و زندان، ضمن نمایاندن استاندارهای بینالمللی موجود در این موارد میکوشد با تحلیلِ اسناد و مدارک و گفتمانِ رسمیِ موجود در این زمینه، به این پرسش پاسخ دهد که سازوکارهای نظارت بر بازداشتگاه و زندان از چه ویژگیهایی برخورداند. در نظام عدالت کیفری ایران به رغمِ تلاشهایی برای نظارتپذیر کردنِ محیطهای حبس، بیشترِ اقدامات در سطحی از نظارتِ درون سیستمی باقی مانده است که آن نیز در عمل، به صورت موردی/واکنشی و نه دائمی/کنشی و منظم، نوعاً پس از رسانهای شدنِ وقوع اتفاقی در این محیطها، در پاسخ به افکار عمومی و با طیِ تشریفاتی متعدد و اعمالِ بیشترین سطح از محدودیت صورت پذیرفته است. وجود برخی بازداشتگاههای خارج از نظارت سازمان زندانها دستکم در برهههایی از زمان، عدم پذیرش نظام نظارت مستقل بر بازداشتگاه و زندانها و ایجاد چالشهایی در مسیر اعمال نظارتهای موردیِ خارج از نظام قضایی، سازوکارهای نظارت بر این محیطها را فاقد اثر بخشی لازم کرده است. | ||
| Keywords | ||
| ساز و کار نظارت; بازرسی; دادخواهی; بازداشتگاه; زندان | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 156 PDF Download: 173 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,444,834 |
| PDF Download | 17,554,033 |