پایش میدانی کیفیت آب و شبیهسازی تغذیهگرایی رودخانه دز | ||
| مهندسی عمران مدرس | ||
| Article 3, Volume 24, Issue 6, 1403, Pages 39-53 PDF (1.67 M) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل (کامل) | ||
| DOI: 10.22034/24.6.39 | ||
| Authors | ||
| سینا جهانی مهر1; محمد ذاکرمشفق* 2; بابک لشکرآرا2; فرهاد قلی نژاد3 | ||
| 1دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران- رودخانه، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول | ||
| 2دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول | ||
| 3اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان | ||
| Abstract | ||
| آنچه امروز در مهندسی منابع آب بهعنوان تغذیهگرایی موسوم است پاسخ زیستی رودخانه به بالابودن غلظت مواد مغذی از جمله فسفر و نیتروژن است. وضعیت کیفی رودخانه دز در وضع موجود به دلیل برداشتهای روز اﻓﺰون و سالهای کم آبی متوالی و در عین حال ﺗﺨﻠﯿﻪ پسابهای ﺷﻬﺮی، ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﮐﺸﺎورزی ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ در حال تهدید است. در این پژوهش به منظور ﭘﺎیﺶ میدانی و سپس شبیهسازی تغذیهگرایی رودخانه دز هشت ایستگاه پایش با در نظر گرفتن نحوه ورود آلایندهها به رودخانه انتخاب شد. از میان متغیرهای کیفی مورد نظر، اکسیژن محلول و دمای آب به صورت مستقیم توسط دستگاه قابل حمل اندازهگیری و متغیرهای فسفات و نیترات نیز از طریق نمونهبرداری و ارسال به آزمایشگاه شیمی آب اندازهگیری شدند. سپس مسیر رودخانه ﺑﻪ ﻃﻮل 18 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ توسط مدلHEC-RAS شبیهسازی کیفی شد. ﻧﺘﺎیﺞ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی ﺑﺎ دادهﻫﺎی مشاهداتی ﻣﻮرد ﻣﻘﺎیﺴﻪ قرار گرفت ﮐﻪ در ایﻦ ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی اﮐﺴﯿﮋن ﻣﺤﻠﻮل، دﻣﺎ، نیترات و فسفات اﻧﻄﺒـﺎق ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺑﺎ دادههای مشاهداتی داﺷﺘه و مقدار آماره RMSE برای پارامترهای نیترات، دمای آب، اکسیژن محلول و فسفات به ترتیب برابر 0.25، 0.29، 0.67 .و 0.67 میلیگرم بر لیتر میباشد. ﭘﺲ از تحلیل حساسیت، ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن و تأیید ﻣﺪل از آن ﺑﺮای ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزی ﭘﺎﺳﺦ رودخانه ﺑﻪ ﺳﻨﺎرﻳﻮی ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی اﺳـﺘﻔﺎده شد که در این سناریو، تأثیر افزایش دبی رودخانه در میزان کاهش غلظت مواد مغذی بررسی شد. نتایج شبیهسازی نشان داد که در سناریو افزایش دبی رودخانه، به دلیل افزایش انحلال اکسیژن محلول و نیز فرایند رقیق سازی، توان خودپالایی رودخانه افزایش و غلظت مواد مغذی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکند و شاهد افزایش DO به میزان 5/0-7/0 میلیگرم بر لیتر، کاهش میزان نیترات تا 6 میلیگرم بر لیتر و کاهش فسفات تا 3/0 میلیگرم بر لیتر پس از شبیهسازی خواهیم بود. | ||
| Keywords | ||
| پایش میدانی کیفیت آب; مدلسازی تغذیه گرایی; HEC-RAS; رودخانه دز | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 263 PDF Download: 136 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,444,788 |
| PDF Download | 17,554,013 |