کاوشی تطبیقی-تحلیلی در تفاوتهای میان شواهد متنی و کالبدی مجموعه تاریخی شمسیه یزد | ||
| نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی | ||
| Article 5, Volume 14, Issue 4 - Serial Number 48, 1403, Pages 105-124 PDF (1.34 M) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Authors | ||
| شهابالدین تصدیقی1; محمدعلی خانمحمدی* 2; عباس ترکاشوند3 | ||
| 1دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت ایران | ||
| 3استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران | ||
| Abstract | ||
| اهداف: در این مقاله، شمسیهی یزد، مجموعهای متعلق به قرن ۸ هجری قمری، از دریچهی دو متن تاریخی «تاریخ یزد» (اثر جعفری) و «تاریخ جدید یزد» (اثر کاتب) – هر دو متعلق به قرن ۹ - بررسی میشود. تفاوت میان توصیفات این دو متن با یکدیگر و با کالبد بجایمانده از بنا، چارچوبی برای فهم این بنا و ادراک آن در گذشته فراهم سازد. روشها: این مقاله با روش تاریخی-تفسیری، ابتدا به بازشناسی مجموعهی شمسیه در وقفنامهی جامعالخیرات میپردازد و سپس با قیاس توصیفات جعفری و کاتب با یکدیگر و با وقفنامه و کالبد بنا، به موارد اختلاف میان توصیفات میپردازد. نهایتا با مداقه در بستر اجتماعی بنا و بافتار کلی این متون، به بازشناسی مجموعهی شمسیه و نوع نگاه متون به آن میپردازد. یافتهها: اختلاف اصلی بین متن جعفری و کاتب در خصوص شمسیه، نوع اشاره به جزئیات تزیینی و ممرهای آبرسانی است. همچنین در حالی که در متون قرن ۹ از دو مدرسه در این مجموعه یاد شده است، در جامعالخیرات تنها از یک مدرسه یاد میشود. تفاوتهای خُرد دیگری نیز میان توصیف جعفری و کاتب وجود دارد. نتیجهگیری: کلید فهم تفاوتها، تفاوت نوع نگاه دو نویسنده است؛ در حالی که جعفری به کلیت بنا و ممرهای سطحی آب توجه بیشتری دارد، کاتب به تزیینات بنا و آبهای زیرزمینی وزن بیشتری میدهد. همچنین تفاوت بستر اجتماعی قرن ۹ با قرن ۸، باعث شده است که بنای دارالسیادهی شمسیه تدریجا با عنوان «مدرسه» یاد شود. | ||
| Keywords | ||
| مدرسه شمسیه; معماری یزد; تاریخ یزد; تاریخ جدید یزد; جامعالخیرات | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 306 PDF Download: 134 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,160 |
| Number of Articles | 24,577 |
| Article View | 20,207,776 |
| PDF Download | 16,193,574 |