دوره ۱۵، شماره ۱ - ( ۱۴۰۴ )                   جلد ۱۵ شماره ۱ صفحات ۱۳۹-۱۰۹ | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mohammadi Nasab A, SHAHCHERAGHI A, Habib F. Compilation of the computational model of centrality in the architecture of traditional houses (Case study: Imam Jome’s house in Qajar period). Naqshejahan 2025; 15 (1) :109-139
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-78822-fa.html
محمدی نسب آتیکه، شاهچراغی آزاده، حبیب فرح. تدوین مدل محاسباتی مرکزیت در معماری خانه‌های سنتی (نمونه موردی: خانه امام‌جمعه دوره قاجار). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۴; ۱۵ (۱) :۱۰۹-۱۳۹

URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-۲-۷۸۸۲۲-fa.html

تدوین مدل محاسباتی مرکزیت در معماری خانه‌های سنتی (نمونه موردی: خانه امام‌جمعه دوره قاجار)
آتیکه محمدی نسب۱ ، آزاده شاهچراغی ۲، فرح حبیب۳
۱- گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
۲- گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ، a.shahcheraghi@gmail.com
۳- گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده:   (۱۴۹ مشاهده)
اهداف: مرکزیّت فضاها در طراحی معماری علیرغم اینکه در خانه‌های سنّتی به عنوان یکی از ارکان زیبایی‌شناسی تلقّی می‌گردید، به دلیل نگاه بازاری‌گونه کنونی به صنعت ساختمان مغفول مانده است. هدف این پژوهش، تدوین روش محاسباتی جهت  تبیین کمّی مرکزیّت در یکی از خانه‌های سنّتی به منظور استفاده در بناهای جدید می‌باشد.

روش‌ها: فضاهای خانه‌های سنّتی دوره قاجار بر اساس شکل و عملکرد فضایی استخراج و کد گذاری شدند. یک مدل محاسباتی جهت تبیین  انحراف از مرکز نرمال‌شده ارائه گردید. گراف پلان توجیهی، سطوح فضایی و مرکزیّت فضاهای نمونه موردی ترسیم گردید.

یافته ها: در فضاهای خانه سنّتی امام جمعه، حیاط، ایوان، شاه‌نشین، تالار، حیاط حوضخانه و حیاط اندرونی ریزفضاهای مرکز‌گرا را نشان می‌دهند و انحراف از مرکز صفر دارند و حیاط بیرونی با 14 ارتباط به عنوان مرکزی‌ترین فضا شناخته می‌شود. از سوی دیگر دهلیز، صفّه، اتاق های معمولی، راه پله و ایوانچه‌ها مرکزیت کمتری داشتند و به عنوان فضاهای مرکز گریز شناخته گردیدند.

نتیجه گیری: برّرسی مرکزیّت از دو جنبه نحوی فضایی و  شکلی و  نیز صحّت‌سنجی به کمک محاسبات ریاضی، می‌تواند الگویی که در نگاه معمار در آن زمان وجود داشته است بازیابی کرد و در بناهای جدید جهت پررنگ نمودن عنصر زیبایی و عملکردی بنا مورد استفاده قرار داد.
 
واژه‌های کلیدی: خانه‌های سنتی، مرکزیت، مدل محاسباتی، هویت اسلامی ایرانی، میراث معماری معاصر، خانه
متن کامل [PDF 1540 kb]   (۲۴۴ دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: معماری کارا
دریافت: 1403/10/15 | پذیرش: 1404/2/10 | انتشار: 1404/2/10
فهرست منابع
۱. آسایش سیدمحمد. تدوین زبان الگو برای خانه های امام حسینی در یزد. صفه. ۱۳۹۹؛۳۰(۴): ۵-۲۶. [Article]
۲. آقایی‌مهر معین، میرهاشمی‌نسب‌آستانه سیدصادق، دانشجو خسرو، خیاط زنجانی محمد. ﺗﻨﺎﻇﺮ ﺟﻠﻮهﻫﺎی ﻧﻮر در اﻧدیشهﻫﺎی ﺳﻬﺮوردی و ﻣﻌﻤﺎری دوره ﺻﻔﻮیه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛ ۸(۲):۱۲۳-۱۳۱. [Article]
۳. اسمعیلیان طوسی هدی، اعتصام ایرج. ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻌﻤﺎری ﻣﯿﺮاث ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮔﻮﻧﻪﺷﻨﺎﺳﯽ و دﺳﺘﻮرزﺑﺎن ﺷﮑﻞ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ (ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻧﺴﺎﺟﯽ اﺻﻔﻬﺎن و یزد در دوره ﭘﻬﻠﻮی). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۸؛۹(۱):۱۲-۱. [Article]
۴. امانی مصطفی، ایرنه دل موناکو آنا، ننچینی دینا. تحلیل امکان کاربرد نظریه گوستاوو جووانونی به عنوان الگوی اقدام در بافت قدیمی و کهن شهر تاریخی تبریز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۴):۱-۲۴. [Article]
۵. بهرامی پناه امیر، امیرزاده دانا الناز. جلوه های پایداری در معماری ایران؛ نمونه مطالعاتی: خانه مینایی تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۲):۱۰۰-۸۶. [Article]
۶. بهنوا بابک، پورزرگر محمدرضا. نقش مصالح نوین ساختمانی بر پویایی نما در چهار دهه اخیر معماری ایران ۱۳۵۹-۱۳۹۹. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۳):۶۶-۴۹. [Article]
۷. پورجعفر علی، رنجبر احسان، خرمی علی. تببین مدل نوین کیفیت های طراحی شهری فضاهای شهری زیرزمینی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۶; ۷ (۳) :۹۴-۷۹. [Article]
۸. پورمحمد سها، مختاباد امرئی سید مصطفی، حبیب فرح. تجلی تعادل در صورت متکثر نور واحد در پنجره های ارسی شبستان مسجد نصیرالملک. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛ ۱۲(۲):۴۵-۲۱. [Article]
۹. حسینی سیدامیر، بمانیان محمدرضا. دستور زبان شکل خانه‌های سنتی کاشان: بررسی ساختار شکلی و روابط فضایی ۱۹ خانه تاریخی کاشان. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛ ۱۲(۲):۲۰-۱. [Article]
۱۰. شیرزادنیا زهرا، زرکش افسانه. بازطراحی میراث صنعتی با رویکرد بهینه سازی بهره وری نور روز و آسایش بصری. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛۱۳(۲):۱۰۴-۱۲۵. [Article]
۱۱. مردمی کریم، سهیلی فرد مهدی، آقاعزیزی مجید. همسازی سازه و معماری در راستای جانمایی بهینه تکیه گاه ها به روش الگوریتم ژنتیک (نمونه موردی: پوشانه های با فرم آزاد، طراحی شده بر اساس هندسه گره ایرانی). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۴؛۵(۲):۷۵-۶۵. [Article]
۱۲. مشهدی ابوالقاسم شیرازی مهدی، دیبا داراب. تحلیل الگوهایی غیرشکلی پلان بناهای مسکونی با ارزش شهر تهران در دهه های ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱; ۱۲(۳):۱۲۱-۹۷. [Article]
۱۳. مشهدی ابوالقاسم شیرازی مهدی، دیبا داراب. داده‌کاوی غیرشکلی و معاصرسازی ساختار پلان مسکونی با استفاده از شبکه هوش مصنوعی؛ نمونه موردی: بناهای منتخب تهران در فاصله دهه ۳۰ تا دهه ۵۰ شمسی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲؛ ۱۳(۲): ۱۲۵-۱۴۴. [Article]
۱۴. مهدوی نژاد محمدجواد، منصورپور مجید، مسعودی نژاد، مصطفی. جایگاه اقلیم در ترکیب بندی بناهای معاصر (مطالعه موردی: خانه‌های دوران قاجار در شهر دزفول). هویت شهر. تابستان ۱۳۹۵؛ ۱۰(۲): ۶۱-۷۴. [Article]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.