دوره ۱۳، شماره ۱ - ( ۱۴۰۲ )                   جلد ۱۳ شماره ۱ صفحات ۱۵۷-۱۴۲ | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23224991.1402.13.1.7.4

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Arab S. Inlay in contemporary heritage: A historical reading of the inlay work of the entrance door of Zeyd Imamzadeh in Tehran and the protected entrance door in the National Museum of Iran. Naqshejahan 2023; 13 (1) :142-157
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-68917-fa.html
عرب سمیرا. خاتم در آثار میراث معاصر: خوانش تاریخی در ورودی امامزاده زید تهران و در ورودی محفوظ در موزه ملی ایران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۲; ۱۳ (۱) :۱۴۲-۱۵۷

URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-۲-۶۸۹۱۷-fa.html

خاتم در آثار میراث معاصر: خوانش تاریخی در ورودی امامزاده زید تهران و در ورودی محفوظ در موزه ملی ایران
سمیرا عرب
کارشناس پژوهشی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران ، shamira_arab@yahoo.com
چکیده:   (۱۶۱۹ مشاهده)
اهداف: در این پژوهش خاتم­کاری به عنوان بخشی از تزیینات معماری مورد نظر بوده که در این راستا به در ورودی امامزاده زید (ع) در شهر تهران و در ورودی محفوظ در موزه ملی ایران پرداخته شده است. هدف از پژوهش، مستندنگاری و تحلیل تخصصی درهای ورودی نامبرده، جهت دستیابی به اطلاعات تخصصی و فنی است.

روش­­ها: خاتم­کاری یکی از روش­های تزیین سطح اشیای چوبی است که از دوره آل مظفر تاکنون آثار قابل توجهی در گنجینه­های هنری از آن بر جای مانده است. از منظر روش‌شناسی، مطالعات صورت گرفته به صورت ترکیبی بوده و در آن از رهیافت زمینه­ای استفاده شده است. روش تحقیق مورد استفاده بر حسب هدف کاربردی و شیوه­ی مطالعه بر حسب روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت بررسی میدانی و کتابخانه­ای بوده است. همچنین دو در ورودی به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شده است.

یافته­­ها: بررسی­های صورت گرفته حاکی از آنست که پژوهش حاضر نقش مؤثری در واکاوی مؤلفه­های نوآوری خاتم­کاری دوره­ی قاجار در دو اثر مورد مطالعه و جایگاه آن در تزیینات معماری داشته و همچنین مستندنگاری و تحلیل اطلاعات تخصصی حاصله کمک به ارتقای دانش حفاظت و نگهداری اثر دارد.

نتیجه­­گیری: دستاوردهای پژوهش حاکی از آنست که درهای ورودی مورد مطالعه از جمله آثار شاخص دوره­ی قاجار بوده که مؤلفه­های نوآوری همچون خاتم معرق و خاتم به شیوه­ی چیدمان گره در آن­ها مشاهده می­گردد. واکاوی و تحلیل این مؤلفه­ها نقش مؤثری در حفظ آثار و همچنین به صورت اطلاعات مفید در راستای حفظ و نگهداری اثر به شمار می­آیند.
واژه‌های کلیدی: خاتم‌کاری، خاتم معرق، خاتم به شیوه‌ چیدمان گره، میراث معاصر، در ورودی امامزاده زید، موزه ملی ایران.
متن کامل [PDF 956 kb]   (۲۵۱۵ دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: معماری کارا
دریافت: 1401/12/16 | پذیرش: 1402/3/3 | انتشار: 1402/3/7
فهرست منابع
۱. آقا داودی محی الدین، دوازده امامی مهدی، تقوی نژاد بهاره. صنایع دستی تجلی در مسجد چهارباغ اصفهان. مجله جلوه هنر. دوره جدید. سال یازدهم. بهار ۱۳۹۸؛ ۲۲: ۷-۲۷. [Article]
۲. آقایی‌مهر معین، میرهاشمی‌نسب‌آستانه سیدصادق، دانشجو خسرو، خیاط زنجانی محمد. ﺗﻨﺎﻇﺮ ﺟﻠﻮهﻫﺎی ﻧﻮر در اﻧدیشهﻫﺎی ﺳﻬﺮوردی و ﻣﻌﻤﺎری دوره ﺻﻔﻮیه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛ ۸(۲):۱۳۱-۱۲۳. [Article]
۳. انصاری باقر، شرایط اثر قابل حمایت در نظام اموال ادبی و هنری، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شهریور ۱۳۸۶؛ ۴۵: ۹۷-۱۵۱. [Article]
۴. باغبان ماهر سجاد، غلامیان بهاره. اصالت آثار هنری، ماهنامه حکمت و معرفت، سال پنجم. ۱۳۸۹؛ ۱۰: ۴۴-۵۰. [Article]
۵. بمانیان محمدرضا، درازگیسو سیدعلی، سالم پایا. بررسی تطبیقی کاربرد نمادها و نشانه ها در آثار معماری دوره صفویه و معاصر ایران. فصلنامه نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۲؛ ۳: ۱۳-۲۱. [Article]
۶. پیتر مارکیز کایل. منشور بورا. منشور ایکوموس استرالیا برای مکان‌های با اهمیت فرهنگی. ۱۹۹۹-۲۰۰۲. [Article]
۷. توحیدی فائق. آشنایی با میراث فرهنگی. سازمان میراث فرهنگی کشور. معاونت معرفی و آموزش. تهران. ۱۳۹۷. [Article]
۸. حناچی پیروز، فدائی نژاد سمیه. تدوین چارچوب مفهومی حفاظت و بازآفرینی یکپارچه در بافت¬های فرهنگی-تاریخی. نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی. تابستان ۱۳۹۰؛ ۴۶: ۱۵-۲۶. [Article]
۹. دستورالعمل تهیه پروپوزال ثبت آثار منقول فرهنگی و تاریخی در فهرست آثار ملی کمیته منتخب تهیه فرمت پروپوزال ثبت آثار منقول در فهرست آثار ملی، تهران، اداره کل موزه ها، ۲۰۱۶. [Article]
۱۰. ذوالفقاری طهرانی مهدیه، مهدوی نژاد محمدجواد، منصوری بهروز، انصاری مجتبی. (۱۴۰۱). توسعة زیست‏ سازگار در جغرافیای دارای میراث طبیعی؛ نمونة مطالعاتی: روستای گردشگری ابیانه. پژوهشهای جغرافیای انسانی. ۵۴(۲):۴۷۹-۴۹۸. [Article] [DOI]
۱۱. رازانی مهدی، نصیرزاده بهناز. جعل و تقلب در آثار باستانی و هنرهای تجسمی. مجموعه مقالات همایش ملی کاربرد تحلیل علمی در باستان شناسی میراث فرهنگی. ققنوس، تهران، ۱۳۹۱؛ ۱۰۷-۱۲۳. [Article]
۱۲. رهبرنیا زهرا، روزبهانی رویا. تجلی نور خُرَّه با ابعادی هنری و عرفانی در معماری ایرانی- اسلامی با تاکید بر آراء شیخ شهاب الدین سهروردی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛ ۴(۱):۷۴-۶۵. [Article]
۱۳. سوبل میشل، راسی پیتر، آتشین صدف عبدالرضا. از سبک تا سبک زندگی، مقایسه با تاریخ هنر. فصلنامه فرهنگی- اجتماعی طعم زندگی. پاییز ۱۳۹۵؛ ۲: ۳۹-۵۲. [Article]
۱۴. سیفیان محمد کاظم. قالب ومحتوا در معماری اسلامی. هنرهای زیبا. ۱۳۷۴؛ ۱(۰): ۵۸-۶۰. [Article]
۱۵. صالحی سودابه. روش تحقیق تصویری: تصویر خوانی. فصلنامه نقد کتاب هنر. سال دوم. بهار ۱۳۹۳؛ ۵: ۲۵۱-۲۶۶. [Article]
۱۶. طاهباز منصوره. ردپای قداست در معماری اسلامی ایران. صفه. ۱۳۸۳؛۱۴(۴-۳):۱۰۳-۱۲۴. [Article]
۱۷. عرب صالحی خداخواست. تاریخی نگری و مرزهای دانش. فصلنامه علمی-پژوهشی اندیشه نوین دینی. ۱۳۸۷؛ (۴)۱۴: ۱۲۴-۹۵. [Article]
۱۸. غفاری غلامرضا. منطق تحقیق تطبیقی. مجله مطالعات اجتماعی ایران. دوره ۳. زمستان ۱۳۹۷؛ ۳: ۱۱۹-۹۹. [Article]
۱۹. فردپور سارا، مهدوی نژاد دولت آبادی فریبرز، محمدجواد. معاصرسازی مفهوم اصالت معنایی در معماری نمای شهری تهران (مطالعه موردی: نماهای دوره پهلوی اول و دوم). هویت شهر. ۱۴۰۱؛۱۶(۲): ۵-۱۶. [Article] [DOI]
۲۰. قدمی مجید. آموزش طراحی محور و نقش آن در موفقیت های علمی هنرجویان معماری. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۲؛۳(۱):۷۸-۶۷. [Article]
۲۱. قدمی مجید. نقش آموزش متوسطه در ارتقاء مهارت های زیبایی شناختی دانشجویان معماری نمونه های مورد بررسی: آموزش های گسسته در شاخه نظری و آموزش های پیوسته در هنرستان ها. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۲۰-۵. [Article]
۲۲. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. معاصرسازی الگوی مسکن بومی اصفهان بر پایۀ تحلیل روابط غیرشکلی پلان، نمونۀ موردی: خانۀ جنگجویان. مطالعات معماری ایران. ۱۴۰۱؛ ۱۱(۲۱): ۱۸۵-۲۰۳. [Article] [DOI]
۲۳. محسیان سمیه، بحرالعلومی فرانک. ساختار اسنادی آثار کاغذی در موزه ها، آرشیوها و کتابخانه ها، فصلنامه گنجینه اسناد. سال بیست و دوم. کتاب سوم. بهار ۱۳۹۱؛ ۸۷: ۱۰۸-۱۳۳. [Article]
۲۴. محمودی فتانه. تصویرگری آثار نقاشی زیرلاکی (پاپیه‌ماشه) در دورۀ قاجار با رویکرد آیکونوگرافی. مطالعات باستان شناسی پارسه. ۱۳۹۸; ۳ (۸) :۱۵۹-۱۷۷ [Article] [DOI]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.