دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۱۴۰۱ )                   جلد ۱۲ شماره ۲ صفحات ۴۵-۲۱ | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23224991.1401.12.2.1.3

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Pourmohammad S, Mokhtabad Amrei S M, Habib F. Equilibrium in Plural Shape of Unique Light in Case of Sash Windows of Nasir al-Mulk Mosque. Naqshejahan 2022; 12 (2) :21-45
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-53311-fa.html
پورمحمد سها، مختاباد امرءی سید مصطفی، حبیب فرح. تجلی تعادل در صورت متکثر نور واحد در پنجره های ارسی شبستان مسجد نصیرالملک. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱; ۱۲ (۲) :۲۱-۴۵

URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-۲-۵۳۳۱۱-fa.html

تجلی تعادل در صورت متکثر نور واحد در پنجره های ارسی شبستان مسجد نصیرالملک
سها پورمحمد۱ ، سید مصطفی مختاباد امرءی ۲، فرح حبیب۳
۱- دانش آموخته دکتری تخصصی معماری، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
۲- استاد دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس ، mokhtabm@modares.ac.ir
۳- استاد، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده:   (۳۷۳۳ مشاهده)
اهداف: پنجره ­های رنگی جزیی از معماری بناهای سنتی ایران در دوره اسلامی هستند، که به عنوان دروازه ­های عبور نور واحد به فضا و تکثیر کننده آن به رنگ­ های گوناگون ایفای نقش می ­کنند. اهدف کلان پژوهش، ایجاد حساسیت درزمینه طراحی اصولی شیشه های رنگی، بیان اصولمندی استفاده از رنگ ها در پنجره های رنگی بناهای سنتی و اسلامی ،کشف رابطه تعدیل نور توسط شیشه های رنگی و کیفیت فضای معماری در سیستم روشنایی پایدار می باشد. در مقیاس خردتر هدف از بررسی، دستیابی به یکی از شاخصه­ های موثر در ایجاد تعادل در یک بنای ماندگار (مسجد نصیرالملک) است.

روش ­ها: نوع پژوهش کیفی-کمی است و استخراج مطالب از طریق گردآوری اطلاعات از منابع اسنادی و برداشت میدانی از الگو و مساحت شیشه های رنگی، مسجد نصیرالملک انجام شده است.در نهایت از طریق قیاس تطبیقی تناسب سطوح رنگی شیشه ­ها با مبانی نظری نتایج حاصل استخراج گردیده اند.

یافته­ها: در شبستان نمونه، پنج­گونه رنگ­بندی کلی و 15گونه رنگ­بندی جزیی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. رنگ ­های آبی، فیروزه ای، سبز (رنگ های سرد) و رنگ های قرمز و زرد (رنگ های گرم) با حفظ تعادل و به صورت یک درمیان در پنجره های ارسی به کار رفته اند.

نتیجه­گیری: استخراج نسبت رنگ ­های سرد به گرم نزدیک به یک در تطبیق با مبانی فلسفه اسلامی مشخص نمود که، الگوی توزیع رنگ ­ها در فضا، بعد از عبور نور سفید از شیشه­ های رنگی، تصادفی نبوده است و در این زمینه هم «وحدت» و «پایداری» نمود یافته است.
واژه‌های کلیدی: تعادل، شیشه های رنگی، نور، مسجد نصیرالملک، معماری ایرانی، روشنایی، پایداری
این مقاله در تاریخ 18 بهمن 1400 به صورت رسمی منتشر شده است.
متن کامل [PDF 1246 kb]   (۳۲۹۱ دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: معماری اسلامی ایرانی پیشرو
دریافت: 1400/5/25 | پذیرش: 1400/11/13 | انتشار: 1401/4/1
فهرست منابع
۱. آقایی‌مهر معین، میرهاشمی‌نسب‌آستانه سیدصادق، دانشجو خسرو، خیاط زنجانی محمد. ﺗﻨﺎﻇﺮ ﺟﻠﻮهﻫﺎی ﻧﻮر در اﻧدیشهﻫﺎی ﺳﻬﺮوردی و ﻣﻌﻤﺎری دوره ﺻﻔﻮیه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛ ۸(۲):۱۳۱-۱۲۳. [Article] [DOI]
۲. پورجعفر محمدرضا، دهقانی فهیمه. نقش “بازآفرینی“ مناظر فرهنگی بر ارتقای کیفیت “زندگی شهروندی“ نمونه موردی: مجموعه زندیه شیراز. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۹۴-۸۱. [Article] [DOI]
۳. پورجعفر محمد رضا، تقوایی علی اکبر، معروفی سکینه. جایگاه فضاهای "مذهبی اسلامی" در طرحهای توسعه شهری معاصر (بررسی طرح جامع تهران و طرحهای تفصیلی ۵ منطقه از تهران). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۱):۳۰-۱۹. [Article] [DOI]
۴. پورزرگر محمدرضا. چشم انداز پساکرونا و زندگی دوباره پایدار برای کارخانه قند و شکر کهریزک. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۴):۹۵-۷۹. [Article] [DOI]
۵. تابان محسن، پورجعفر محمدرضا، بمانیان محمدرضا، حیدری شاهین. تأثیــر اقلیــم بر شکـل تـزیینــات معمـــاری با تکیه بر تحلیل میزان سایه اندازی خوون چینی های آجری بافت تاریخی دزفول. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۲):۹۰-۷۹. [Article] [DOI]
۶. رهبرنیا زهرا، روزبهانی رویا. تجلی نور خُرَّه با ابعادی هنری و عرفانی در معماری ایرانی- اسلامی با تاکید بر آراء شیخ شهاب الدین سهروردی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛ ۴(۱):۷۴-۶۵. [Article] [DOI]
۷. سیادتان سعیدرضا، پورجعفر محمدرضا. آزمون کاربرد گراف توجیهی در معماری ایرانی-اسلامی؛ نمونه های موردی: خانۀ رسولیان یزد، خان های در ماسوله. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛۴(۳):۳۹-۲۷. [Article] [DOI]
۸. شاکری موسی، بمانیان محمدرضا، انصاری مجتبی. ﺗﺠﻠﯽ ذﮐﺮ در ﻓﻀﺎی ﻣﻌﻤﺎری اﺳﻼﻣﯽ- ایرانی از ﻃﺮیق ﺑﺸﺎرت و اﻧﺬار؛ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی: ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﻌﻤﺎری اﺳﻼﻣﯽ ایران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛۸ (۲):۷۹-۷۱. [Article] [DOI]
۹. صدری کیا سمیه، بمانیان محمدرضا، انصاری مجتبی. کیفیت ادراک معنای فضا با دریافت نور روز. هویت شهر، ۱۳۹۷؛۱۲(۳):۱-۱۸. [Article]
۱۰. عباسی محمدرضا، طاهباز منصوره، وفائی راحیل. معرفی سیستم نوین لایه های ساختمانی تغییرپذیر (فناوری نو در طراحی معماری اقلیمی). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۴؛۵(۲):۵۴-۴۳. [Article] [DOI]
۱۱. کریمی فاطمه، جلیلی صدراباد سمانه، برجی فاطمه. بررسی تأثیر تغییر کاربری ابنیه تاریخی در پایداری محیطی؛ نمونه مطالعاتی: سرای کاظمی شهر تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۲):۶۶-۸۵. [Article] [DOI]
۱۲. گنجی خیبری ابوالفضل، دیبا داراب، مهدوی نژاد محمد جواد، شاهچراغی آزاده. طراحی الگوریتمیک "پالکانه" برای افزایش بهره مندی از نور روز در ساختمان. معماری و شهرسازی آرمان شهر، ۱۳۹۴؛ ۸: ۳۵-۵۲. [Article]
۱۳. معتضدیان، فهیمه، مهدوی نژاد، محمدجواد. گونه شناسی انواع و مشخصات فنی رف های نوری. معماری و شهرسازی آرمان شهر، ۱۳۹۴؛ ۸: ۹۱-۱۰۳. [Article]
۱۴. معروفی ندا، مهدوی نژاد محمدجواد، مرادی نسب حسین. ارزیابی تاثیر فرم پنجره در کیفیت نور فضاهای آموزشی در اقلیم BWk. پژوهش های اقلیم شناسی، ۱۳۹۹؛ ۱۳۹۹(۴۳): ۱۲۷-۱۴۲. [Article]
۱۵. مهدوی‌نژاد محمدجواد. رویکرد طراحی- مبنا به مصرف هوشمندانه انرژی در نظریه معماری سرآمد. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۹؛ ۱۰(۲): ۷۵-۸۳. [Article] [DOI]
۱۶. مهدوی نژاد محمدجواد. چالش فناوری و شکوفایی در معماری معاصر کشورهای در حال توسعه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛ ۴(۲): ۳۶-۴۶. [Article] [DOI]
۱۷. مهدوی نژاد محمدجواد، مطور سها. کیفیت نورگیرها درگنبـدهای ایـرانی (با رویکرد به مسائل سازه‎ای گنبد). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۲):۴۲-۳۱. [Article] [DOI]
۱۸. هومانی راد مرضیه، طاهباز منصوره. بررسی نقش نور روز در ایجاد فضای معنوی در مساجد معاصر. معماری و شهرسازی آرمان شهر. ۱۳۹۳؛ ۷: ۱۱-۲۳. [Article]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.