Ghanbari Abdolmaleki R, Firoozian Pouresfahani A. Investigating the social agents’ representation methods in Jalal Al-Ahmad’s “Fall Valley” from the perspective of critical discourse analysis using (Van Leeuwen’s) sociological-semantic components. LRR 2022; 13 (1) :199-232
URL:
http://lrr.modares.ac.ir/article-14-45511-fa.html
قنبری عبدالملکی رضا، فیروزیان پور اصفهانی آیلین. بررسی شیوههای بازنمایی کنشگران اجتماعی در داستان «درۀ خزانزده» از منظر تحلیل گفتمان انتقادی با بهرهگیری از مؤلفههای جامعهشناختی ـ معنایی (رویکرد ون لیوون). جستارهای زبانی. 1401; 13 (1) :199-232
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-45511-fa.html
1- استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران ، abdolmaleki@du.ac.ir
2- استادیار زبانشناسی همگانی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
چکیده: (3266 مشاهده)
تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی است که زبان را بهعنوان عملی اجتماعی در ارتباط با عواملی همچون قدرت و ایدئولوژی موردمطالعه قرار میدهد. با توجه به این رویکرد، پژوهش حاضر کوشیده است تا با کاربست مؤلفههای جامعهشناختی ـ معنایی، نشان دهد که جلال آلاحمد از طریق بازنمایی شخصیتهای «درۀ خزانزده»، چگونه به بیان ایدئولوژی خود پرداخته و در پساسقوط رضاشاه، به چه نحو کنشگران اجتماعیِ آن دوره را بهتصویر کشیده است. در این داستان کوتاه، ساختهای زبانی در خدمت مؤلفههای جامعهشناختی ـ معنایی قرار دارند و از این نظر، الگوی ون لیوون ابزار مناسبی برای تحلیل متن و کشف رابطه میان زبان و ایدئولوژی نویسنده است. پرسش اصلی در این پژوهش، آن است که آیا نویسنده بهوسیلۀ بازنماییِ کنشگران اجتماعی، توانسته است از ایدئولوژی پنهان خود پرده بردارد؟ یافتههای تحقیق نشان میدهد که این امر، به وقوع پیوسته و آلاحمد با استفاده از شیوههای کتمان، پسزمینهسازی، فعالسازی، منفعلسازی تشخصبخشی و تشخصزدایی، ایدئولوژی و دیدگاههای خود را در داستان بیان کرده است. وی با استفاده از راهبرد کلّی «حذف»، هویت مقامات عالیرتبۀ دولت پهلوی را پنهان میکند و با «پسزمینهسازی»، آنها را کاملاً نادیده میگیرد. نهادهای «دولت» و «ارتش» در گفتمان فعالنمایی شده، و «کارگران» و «نخبگان»، منفعلنمایی شدهاند تا با برجسته کردن ستمی که به آنها روا داشته شده است، در کانون توجه مخاطب قرار گیرند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
تحلیل گفتمان انتشار: 1401/1/1