دوره ۱۲، شماره ۴ - ( ۱۴۰۱ )                   جلد ۱۲ شماره ۴ صفحات ۱۶۳-۱۴۲ | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23224991.1401.12.4.6.2

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nasiri S, Saremi H, Ahmadi M. Participatory foresight with a humanist urban planning; case study: Tehran with reference to sustainability. Naqshejahan 2023; 12 (4) :142-163
URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-65480-fa.html
نصیری شیما، صارمی حمید رضا، احمدی ملیحه. آینده نگاری مشارکت محور مبتنی بر شهرسازی انسان گرا در شهر تهران با رویکری به پایداری. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱; ۱۲ (۴) :۱۴۲-۱۶۳

URL: http://bsnt.modares.ac.ir/article-۲-۶۵۴۸۰-fa.html

آینده نگاری مشارکت محور مبتنی بر شهرسازی انسان گرا در شهر تهران با رویکری به پایداری
شیما نصیری۱ ، حمید رضا صارمی ۲، ملیحه احمدی۳
۱- دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده فنی و مهندسی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر قدس، ایران.
۲- دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. ، saremi@modares.ac.ir
۳- دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده فنی و مهندسی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر قدس، ایران.
چکیده:   (۳۰۵۲ مشاهده)

اهداف: شهرسازی انسان‌گرا در واقع، شکل دهی فضای شهری مبتنی بر خواسته های انسانی است. رویکرد انسانی به طراحی شهری، تلاش خود را برای دستیابی به محیطی بهتر بر مبنای بنیادی ترین رفتارهای درونی انسان-که همانا انگیزه ها و نیازهای اوست-استوار ساخته است. آینده ­پژوهی در مقام یک دانش، هنر، پذیرش عدم­قطعیت آینده و محتمل دانستن امکان وقوع حالت­ های گوناگونی از آینده به جای یک آینده­ خاص است و آینده نگاری جز فناوری های نوین در حوزه شهرسازی معاصر هست. در این پژوهش، محققین به دنبال شناسایی مؤلفه­های شهرسازی انسان­ گرا و ارتقاء شهرسازی مشارکتی مبتنی بر سناریونویسی و آینده ­نگری هستند.

روش ­ها:روش‌ اصلی مبتنی بر به‌کارگیری تکنیک‌های دلفی و سناریو نویسی است. در جامعه اول، نخبگان، کارشناسان و مدیران، سه گروه اصلی ذی‌مدخل هستند و در جامعه دوم شهروندان ساکن در 5 ناحیه تهران، گروه اصلی ذی‌مدخل هستند.

 یافته ­ها: براساس نتایج بدست آمده، سناریوهای اول در بخش­ های هوشمندسازی، مشارکت، شفافیت، گزینه­ های متنوع حمل و نقل، درآمدزایی، محله محوری و عدالت بهترین و سناریوی ششم و تا حدودی سناریوی پنجم، بدترین حالات ممکن را نشان می ­دهند.

نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد که توسعه خدمات و کسب و کارهای الکترونیک در پلتفرم‌های داخلی و خارجی، قرار دادن مردم در رأس امور برنامه ها در راستای ایجاد مشارکت، افزایش درآمد از طریق روشهای پایدار در راستای درآمدزایی، تحکیم و توسعه جایگاه محلات در امر مشارکت، افزایش سهم دسترسی به تمام مدهای غیرخودرویی، شفاف سازی در کلیه امور ادارات سازمانی و برقراری عدالت در توزیع خدمات در راس اهمیت قرار دارد.
 

واژه‌های کلیدی: آینده‌نگاری، مشارکت شهروندی، شهرسازی انسان‌گرا، شهرسازی معاصر، فناوری های نوین، پایداری، شهر اسلامی، شهر تهران، هویت اسلامی
متن کامل [PDF 757 kb]   (۲۹۰۸ دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: طراحی شهری
دریافت: 1401/7/14 | پذیرش: 1401/10/5 | انتشار: 1401/10/11
فهرست منابع
۱. آقایی‌مهر معین، میرهاشمی‌نسب‌آستانه سیدصادق، دانشجو خسرو، خیاط زنجانی محمد. ﺗﻨﺎﻇﺮ ﺟﻠﻮهﻫﺎی ﻧﻮر در اﻧدیشهﻫﺎی ﺳﻬﺮوردی و ﻣﻌﻤﺎری دوره ﺻﻔﻮیه. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛ ۸(۲):۱۳۱-۱۲۳. [Article] [DOI]
۲. احدنژاد محسن، حاضری جیقه صفیه، مشکینی ابوالفضل، پیری عیسی. شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر شکوفایی شهری با رویکرد آینده نگاری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز). نشریه پژوهش و برنامهریزی شهری. ۱۳۹۷؛ ۹(۳۲): ۳۰-۱۵. [Article]
۳. احمدنژاد کریمی مجید، آصفی مازیار، حقپرست فرزین. الگوی سازه ای و حرکتی سقف های باز و بسته شونده منحنی شکل توسط میله های متحرک. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۵؛۶ (۳):۳۷-۲۷. [Article] [DOI]
۴. اصغری سعید، اکبرپور شیرازی محسن. ارائه سناریوهای آینده آموزش عالی کشور با استفاده از روش نقشه شناختی فازی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. ۱۳۹۷؛ ۲۴(۱): ۲۶-۱. [Article]
۵. بمانیان محمدرضا، درازگیسو سیدعلی، سالم پایا. بررسی تطبیقی کاربرد نماد و نشانه در آثار معماری دوره‎ های صفوی و معاصر ایران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۲؛۳(۲):۲۱-۱۳. [Article] [DOI]
۶. بمانیان محمدرضا، محمدی سحر. بررسی جایگاه گنبد در الگوهای کالبدی مساجد معاصر. نقش جهان-مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛۴(۳):۷-۱۶.
۷. پاکرو نازلی، ستارزاده داریوش. بررسی مؤلفه های مؤثر در چالش های نهادی مشارکت شهروندی در بازآفرینی پایدار شهری مطالعه موردی: شهر تبریز. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. ۱۴۰۰، ۲۱(۶۰): ۱۹۹-۱۷۷. [Article]
۸. پورجعفر محمد رضا، تقوایی علی اکبر، معروفی سکینه. جایگاه فضاهای "مذهبی اسلامی" در طرح های توسعه شهری معاصر (بررسی طرح جامع تهران و طرح های تفصیلی ۵ منطقه از تهران). نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۱؛۲(۱):۳۰-۱۹.
۹. پورزرگر محمدرضا. چشم انداز پساکرونا و زندگی دوباره پایدار برای کارخانه قند و شکر کهریزک. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۰؛۱۱(۴):۹۵-۷۹. [Article] [DOI]
۱۰. تاجری رسول، بیگ بابایی بشیر، آذر علی. تببین شاخص‌های رشد هوشمندشهری با رویکرد آینده نگاری( مطالعه موردی: شهر ارومیه). فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی شهری). ۱۴۰۰؛ ۱(۴۵): ۶۲۵-۶۳۷. [Article] [DOI]
۱۱. تقوایی علی اکبر، معروفی سکینه، پهلوان سمیه. ارزیابی تأثیر کیفیت محیط شهری بر روابط اجتماعی شهروندان مورد مطالعه: محله آبکوه شهر مشهد. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۲؛۳(۱):۵۴-۴۳. [Article] [DOI]
۱۲. توکلی‌ نجمه، مویدفر سعیده، ذاکریان ملیحه. نقش سازمانهای مردم نهاد و تشکل های مردمی در بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری (نمونه موردی: محله مهدیه واقع در ناحیه غرب شهرکرد). مطالعات برنامه ریزی سکونت گاههای انسانی، ۱۳۹۶؛ ۱۲(۴): ۹۱۴-۸۹۵. [Article]
۱۳. جعفری فیروز، بهادری حسن، احمدزاده حسن، پناهی علی. آینده‌نگاری برندسازی کلان‌شهر تبریز با رویکرد برنامه ریزی سناریومبنا. فصلنامه علمی مطالعات ساختار و کارکرد شهری. ۱۴۰۱؛ ۹(۳۰): ۳۱-۷. [Article] [DOI]
۱۴. حبیبی داوود، محبوبی سحر. تبیین رابطه حکمروایی خوب شهری و رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری (مطالعه موردی: شهر دوگنبدان). مطالعات محیطی هفت حصار. ۱۳۹۸؛ ۸(۳۰): ۵۸-۴۷. [Article] [DOI]
۱۵. حسینی اکرم، محمدزاده اکرم. بررسی چگونگی کاربست الگوی باغ ایرانی به همثابه فضای عمومی شهری راهکاری جهت احیای باغ ایرانی با کاربرد تکنیک فرآیند تحلیل سلسل همراتبی AHP. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۳؛۴(۳):۷۳-۶۳. [Article] [DOI]
۱۶. خسروی محمدباقر، بمانیان محمدرضا، سیفیان محمدکاظم. نقش هویت ساز قاعده لاضرر در شکل گیری الگوی معماری اسلامی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۲؛۳(۱):۳۰-۱۹. [Article] [DOI]
۱۷. دادفر شیما، بندرآباد علیرضا. ارزیابی فرآیند تدوین طرح راهبردی ساختاری شهر تهران با رویکرد آینده نگاری. فضلنامه آرمانشهر. ۱۴۰۰؛ ۱۴(۳۷): ۲۶۸-۲۵۳. [Article] [DOI]
۱۸. ذوالفقاری طهرانی مهدیه، مهدوی نژاد محمدجواد، منصوری بهروز، انصاری مجتبی. (۱۴۰۱). توسعة زیست‏ سازگار در جغرافیای دارای میراث طبیعی؛ نمونة مطالعاتی: روستای گردشگری ابیانه. پژوهشهای جغرافیای انسانی. ۵۴(۲):۴۷۹-۴۹۸. [Article] [DOI]
۱۹. رجبی آزیتا، حصاری نژاد جعفر. شرکت های مردم نهاد شهری؛ راهکاری برای مشارکت شهروندان در مدیریت شهری. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری. ۱۳۹۲؛ ۴: ۱۲۹-۱۱۱. [Article]
۲۰. رسولی بهرام، کلانتری عبدالحسین. امکان سنجی مشارکت شهروندان در مدیریت و توسعه پارک های محله ای شهر تهران. مدیریت شهری. ۱۳۹۴؛ ۳۸: ۴۴۸-۴۲۵. [Article]
۲۱. رسولی محمد، احدنژاد روشنی محسن، مشکینی ابوالفضل، حیدری تقی. تحلیل بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری با تاکید بر نقش و عملکرد ذینفعان محلی با رویکرد آینده‌نگاری (مطالعه موردی: شهر زنجان). نشریه برنامه‌ریزی شهری. ۱۴۰۱؛ ۱۳(۴۸): ۶۸-۵۱. [Article] [DOI]
۲۲. رضائی میثم، خدائی زهرا. ویژگی ها و موانع ایجاد نهادهای های اجتماعی محله محور از نگاه شهروندان محلات واقع شده در شهر فردوسیه - شهرستان شهریار. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. ۱۳۹۶؛ ۱۷(۴۵): ۴۹-۲۵. [Article] [DOI]
۲۳. رفیعیان, مجتبی, پورجعفر, محمدرضا, تقوایی, علی اکبر, صادقی, علیرضا. ارائه فرآیند طراحی شهری اجتماعات محلی با تأکید بر رویکرد «توسعه حملونقل محور». فصلنامه مطالعات شهری, ۱۳۹۲؛۲(۶): ۵۹-۷۴. [Article]
۲۴. رمضانی قوام آبادی محمدحسین. مطالعه تطبیقی وضعیت حقوقی سازمان‌های مردم نهاد در ایران و فرانسه؛ از تاسیس تا فعالیت. مطالعات حقوق تطبیقی. ۱۳۹۴؛ ۶(۲): ۵۶۷-۵۴۱. [Article] [DOI]
۲۵. رهبر مرتضی، مهدوی نژاد محمدجواد، بمانیان محمدرضا، دوائی مرکزی امیرحسین. تبیین پارامترهای پایداری محیطی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی. معماری و شهرسازی پایدار. ۱۳۹۸؛ ۷(۲): ۱۶۹-۱۸۲. [Article] [DOI]
۲۶. زارع احمدآبادی حبیب، آخوندزاده محسن رضا، صفاری دربرزی علی. طراحی چارچوب آینده‌نگاری توسعه منطقه‌ با محوریت تحولات اجتماعی و فرهنگی. نشریه علمی مطالعات مدیریت راهبردی. ۱۴۰۱؛ ۱۳(۴۹): ۹۵-۷۳ [Article] [DOI]
۲۷. زالی نادر. آینده‌نگاری راهبردی و سیاست‌گذاری منطقه‌ای با رویکرد سناریونویسی. فصلنامه مطالعات راهبردی. ۱۳۹۰؛ ۱۴(۵۴): ۵۴-۳۳. [Article] [DOI]
۲۸. زندحسامی حسام، شهرام‌فر شیوا. شناسایی ابعاد مؤثر بر آینده نگاری برنامه ریزی شهری با رویکرد اقتصادی (مطالعه موردی: توسعه پایدار شهر قزوین). فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری. ۱۳۹۵؛ ۳(۱۵): ۷۳-۵۵. [Article]
۲۹. زندیه مهدی، مهدوی نژاد محمدجواد. پساکرونا: درس هایی از تاثیر کووید ۱۹ بر حضور سالمندان در فضاهای باز جمعی. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی ۱۴۰۱; ۱۲ (۴) :۲۱-۱ [Article]
۳۰. زیاری کرامت اله، یداله نیا هاجر، یداله نیا حسین. تحلیل عملکرد مدیریت شهری با تأکید بر شاخص‌های حکمروایی خوب از منظر شهروندان (مورد مطالعه: شهر ساری). فصلنامه پژوهش و برناماه‌ریزی شهری. ۱۳۹۹؛ ۱۱(۱۴): ۱-۱۶. [Article] [DOI]
۳۱. ساسان پور فرزانه، حاتمی افشار. آیندهپژوهی حباب شهرنشینی درکلانشهرتهران تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال۱۷(۴۷): ۱۸۹-۱۷۱. [Article] [DOI]
۳۲. سروشان غلامرضا، هندیانی عبداله، زیویار پرده‌ای پروانه، توکلان علی. بررسی تاثیر حکمروایی شهری بر تاب آوری شهرها (مورد مطالعه: شهرتهران). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. ۱۴۰۱؛ ۶۷: ۴۳۷-۴۱۳. [Article] [DOI]
۳۳. سلاورزی‌زاده محمد، شیخی حجت، گلدوستی زینب. شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه شهری با رویکرد آینده نگاری (مطالعه موردی: شهر ایلام). پژوهش‌های جغرافیای انسانی. ۱۴۰۰؛ ۴: ۱۵۰۸-۱۴۹۱. [Article] [DOI]
۳۴. سوزنچی کیانوش، تریوه سارا. بازطراحی بوستان های محله ای با تأکید بر توسعه روابط اجتماعی میان ساکنان محله. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۰؛۱(۱):۱۲۹-۱۰۷. [Article] [DOI]
۳۵. سیاح مفضلی اردشیر، اسدی علیرضا. بررسی ساختارهای فکری و مفاهیم کلیدی در آینده پژوهی و ارائه چارچوب اجرای مطالعات آینده پژوهی. فصلنامه آینده پژوهی مدیریت. ۱۳۹۳، ۱۳۲۶(۱۰۲:)۲۶-۱۵. [Article]
۳۶. شاکری موسی، بمانیان محمدرضا، انصاری مجتبی. ﺗﺠﻠﯽ ذﮐﺮ در ﻓﻀﺎی ﻣﻌﻤﺎری اﺳﻼﻣﯽ- ایرانی از ﻃﺮیق ﺑﺸﺎرت و اﻧﺬار؛ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی: ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﻌﻤﺎری اﺳﻼﻣﯽ ایران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۳۹۷؛۸ (۲):۷۹-۷۱. [Article] [DOI]
۳۷. شریف‌زاده اقدم ابراهیم، شیخی عبدالله، حیدری تاشه کبود اکبر. ارزیابی مشارکت شهروندان در حکمروایی خوب شهری (نمونه موردی: شهر پیرانشهر). مطالعات محیطی هفت حصار. ۱۳۹۸؛ ۷: ۶۰-۴۵ [Article] [DOI]
۳۸. عیوضلو داوود، رضویان محمدتقی. ارزیابی وضعیت مدیریت شهری کلانشهرها مبتنی بر شاخص‌های حکمروایی مطلوب شهری مورد مطالعه: کلانشهر تهران. فصلنامه جغرافیا و توسعه. ۱۳۹۷؛ ۱۶(۵۲): ۱۹۲-۱۷۵. [Article] [DOI]
۳۹. فردپور سارا، مهدوی نژاد دولت آبادی فریبرز، محمدجواد. معاصرسازی مفهوم اصالت معنایی در معماری نمای شهری تهران (مطالعه موردی: نماهای دوره پهلوی اول و دوم). هویت شهر. ۱۴۰۱؛۱۶(۲): ۵-۱۶. [Article] [DOI]
۴۰. گودرزی غلامرضا، آذر عادل، عزیزی فیروزه، بابایی میبدی حمید. ارائه چارچوب پیشنهادی آینده نگاری منطقه ای به مثابه حوزه پژوهشی میان رشته ای: مورد مطالعه، سند توسعه آمایش استان یزد. فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی. ۱۳۹۵؛ ۲(۳۰): ۱۵۵-۱۳۳. [Article] [DOI]
۴۱. لطیفی محمد، مهدوی‌نژاد محمدجواد. ریاضیات فضا و تجلی وحدت در مسکن بومی اصفهان (دورۀ قاجار). مطالعات میان‌رشته‌ای معماری ایران. ۱۴۰۱؛۱(۱): ۱-۱۶. [Article] [DOI]
۴۲. موحد علی، فیروزی محمدعلی، زارعی رضا، ظفری، مسعود. نقش سازمان های مردم نهاد برای مشارکت در بازسازی بافت های فرسوده/ نمونه موردی: بافت فرسوده ی بخش مرکزی شهر اهواز. انجمن جغرافیای ایران. ۱۳۹۲؛ ۱۱(۳۶): ۹۷-۷۹. [Article]
۴۳. نجفی رستاقی حیدر، دهقانیان حمید. آینده‌نگاری راهبردی نهاد علم جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر رویکرد سناریونگاری با تأکید بر دلالت‌های تمدنی. دو فصلنامه علمی مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی. ۱۴۰۱؛ ۱(۹): ۱۶۰-۱۲۳. [Article] [DOI]
۴۴. نقیبی هادی، شری‌زاده عادل. کاربست آینده پژوهی در توسعه گردشگری شهری به روش تحلیل ساختاری و سناریونویسی (مطالعه موردی: شهر خوی). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. ۲۳(۷۰): ۲۱۷-۱۹۵. [Article] [DOI]
۴۵. یزدانی مائده، انصاری مجتبی، پورجعفر محمدرضا. آزمایشگاه زنده شهری به مثابه روشی برای گذار فرهنگی به معاصرسازی پایدار؛ نمونه موردی: محله جماران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. ۱۴۰۱؛ ۱۲(۱):۴۰-۲۰. [Article] [DOI]
۴۶. ۳۰- حسینی، شکیلا. سنجش میزان مشارکت شهروندان در مدیریت شهری بر اساس الگوی حکمرانی شهری (نمونه موردی: منطقه ۵ شهرداری تهران). مطالعات مدیریت شهری. ۱۴۰۰؛ ۴۶: ۳۵-۴۹
۴۷. ۳۱- ابراهیم زاده عیسی، کاظمی زاد شمس‌اله. سنجش میزان رضایت‌مندی و تمایل به مشارکت شهروندان در اجرای پروژه‌های زیربنایی شهرداری مورد : شهرداری زاهدان. نشریه جغرافیا و توسعه. ۱۳۹۲؛ ۳۰: ۲۲-۱
۴۸. ۳۲- حسین‌زاده دلیر کریم، اکبرپور سراسکانرود محمد، حسینی محمدحسین. مدیریت شهری در شهرهای میانی ایران. نشریه فضای جغرافیایی. ۱۳۹۱؛ ۳۷: ۱۸۱-۱۵۹
49. DOI: 10.22111/gdij.2014.238
50. DOI: 10.30495/ums.2021.19262
51. http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-۱-۱۳۱۹-fa.html
52. https://journals.srbiau.ac.ir/article_19262.html
53. https://journals.usb.ac.ir/article_238.html
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.