۱- گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
۲- گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران ، pahlavan@um.ac.ir
چکیده: (۲۸۴۳ مشاهده)
حروف اضافه بهعنوان گروهی از واژههای دستوری پربسامد و مهم نقش مهمی در بسیاری از زبانها و ازجمله زبان فارسی ایفا میکنند. هدف پژوهش حاضر این است که در چارچوب رویکرد زبانشناسی شناختی و براساس دو نظریۀ چندمعنایی اصولی (Tyler & Evans, 2001, 2003) و نظریۀ طرحوارههای تصوری (Johnson, 1987)، چندمعنایی حرف اضافۀ «زیر» را بررسی کند. دادههای پژوهش شامل مجموعهای از جملات و عبارات فارسی حاوی حرف اضافۀ «زیر» است که از پیکرۀ همشهری (نسخۀ دوم) استخراج شدهاند. علاوه بر این پیکره، از دو فرهنگ دهخدا و معین نیز استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که حرف اضافۀ «زیر» در مفهوم اولیه و سرنمونی خود بیانگر وضعیتی است که در آن یک شیء (شیء متحرک) از لحاظ موقعیت مکانی در راستای عمود در جایگاهی پایینتر از شیء دیگر (زمینۀ ثابت) قرار میگیرد که بین آنها میتواند فاصله باشد یا نباشد و یکی دیگری را پوشش دهد یا ندهد. علاوه بر این، «زیر» دارای سه مفهوم «کمتر»، «تسلط و کنترل» و «تأثیرپذیری» نیز هست که حاصل بسط استعاری مفهوم سرنمونی به حساب میآیند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1404/3/10