۱- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران
۲- استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران ، Masomi25@yahoo.com
۳- دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران
چکیده: (۳۰۱۷ مشاهده)
پیکرگردانی یکی از موضوعات محوری در اساطیر و داستانهای اسطورهای است که در آن موجودی تغییر شکل میدهد و شکل ظاهری، ساختمان طبیعی و شناختهشدۀ خود را در جهت نقص یا کمال، به مدتی محدود یا نامحدود از دست میدهد و بهصورتی تازه درمیآید. این تنوع گاهی بخشی از وجود آن موجود را شامل میشود و یا بهصورتهای ترکیبی گوناگون حیوانی، گیاهی و... درمیآید و خلاف طبیعت خود زندگی میکند. در این پژوهش و با توجه به اهمیت موضوع و جایگاه فرهنگ و ادبیات عامه در پژوهشها، به بررسی و تحلیل انواع پیکرگردانی در فرهنگ و ادب عامۀ مردم بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد میپردازیم. همچنین، ضمن بررسی انواع پیکرگردانی انسان به حیوان، درخت، پرنده، اجرام آسمانی و بالعکس، برآنیم تا نمودهای ادبی و جنبههای اساطیری آنها را تحلیل و بررسی کنیم. این پژوهش بهشکل بنیادی بر پایۀ مطالعات کتابخانهای ـ میدانی و بهروش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. پس از بررسی و تحلیل انواع پیکرگردانی در قوم بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد میتوان گفت مهمترین انواع پیکرگردانی در فرهنگ و باور این مردم، پیکرگردانی انسان به حیواناتی چون خرس، گرگ، پلنگ و لاکپشت ـ بهدلیل انجام گناه ـ و نیز پیکرگردانی انسان به درخت بلوط و... است. همچنین، بسیاری از نمودهای پیکرگردانی در این اقوام، بازماندۀ پیکرگردانی در فرهنگ ایران باستان است که نمونههای مشابهی در شاهنامۀ فردوسی نیز دارد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه لری و بختیاری دریافت: 1398/12/25 | پذیرش: 1399/2/7 | انتشار: 1399/4/10